Abstract:

Kaos ve karmaşıklık teorileri doğrusal olmayan bilim yaklaşımından doğmuştur. Kaos teorisinde de asıl olan her şeyin birbiri ile ilişki içinde olduğu ve bu ilişkilerin sürekli değiştiği, küçük şeylerin domino etkisi yaratarak büyük sonuçlar doğurabileceğidir. İnsanoğlu, bu sitemler ile ilgili çok sayıdaki tüm değişkenleri kapsayacak kadar analiz metoduna sahip olamadığı için, sistemler hakkında yapacağı öngörüler hatalı sonuçlar verebilir. Kaos bu noktada doğar. Kaosla yakından bağlantılı başka bir kavram da doğrusal olmayan dinamikleri ve gelişim özellikleri olan sistemlerin çalışmasını kapsayan karmaşıklıktır. Karmaşık sistemler yaklaşımının kritik noktası, politik, sosyal veya kültürel düzenlerin gelişimine makroskopik bakış açısıdır. Sağlık hizmetleri karmaşıklık bilimini kullanışlı bir araç haline getiren bazı özelliklere sahiptir. Hizmet sunucu ile hizmeti alan arasındaki bilgi asimetrisi, önemli derecede teknolojik ve profesyonel heterojenlik ve mevcut yönetimsel ve politik meselelerin kültürel çevre içindeki sağlık hizmetinin geçmişinin sonucu olması bu özellikler arasındadır. Bu çalışmanın amacı kaos ve karmaşıklık teorilerini ve karmaşık uyarlamalı sistemleri açıklayarak sağlık hizmetlerini bu teoriler açısından değerlendirmektir. Çalışma sonucunda, literatürde sağlık hizmetlerinde kaos ve karmaşıklık teorileri işleyen çalışmalara bakıldığında çoğunun sağlık kurumlarının hangi yönlerden karmaşıklık biliminin özelliklerine sahip olduklarını açıklamaya yönelik teorik çalışmalar olduğu görülmektedir.

Keywords: