Özet:

Çok eski bir yerleşme yeri olan Herât Büyük İskender İmparatorluğundan Timurluların yıkılışına kadar aralıklarla yönetim merkezi olmuştur. Bu nedenle şehir sanatın birçok alanında ileri bir düzeye ulaşmıştır. Başkentlik yaptığı Kertler ve Timurlular döneminde şehir her bakımdan gelişmişliğin zirvesine ulaşmıştır. Bu dönemin en önemli yapıları Bag-ı Sefîd ve Bag-ı Zagan’dır. Mîrzâ Şahruh’un başkent yapmasından itibaren başlayan hızlı imar faaliyetleri ve sanatsal yapıların inşası şehrin görünümünü büsbütün değiştirmiştir.Mîrzâ Şahruh şehre özel bir önem vermiş, imarı için önemli emîrlerini buraya görevlendirmiştir. Mîrzâ Hüseyin-i Baykara’nın zamanı şehrin her bakımdan olgunlaştığı bir dönem olmuştur. Bu dönemde inşâ edilen Cihânârâ sarayı ve bahçesi tüm bölgede tanınan bir yapıydı. Bahçesindeki havuzların, çiçeklerin ve kuşların çeşidi ise adetâ dillere destandı. Şehrin imarında sadece Timurlu hükümdarları değil aynı zamanda onların eşleri ve devletin emîrleri de yaptırdıkları eserlerle önemli roller oynadılar. Özellikle Emîr Alike Kükeltaş, Emîr Fîrûzşâh, Emîr Ali Şîr Nevâî, Mirzâ Şahruh’un eşleri Gevherşâd Ağa ve Mülket ağa bu isimlerin en başta gelenleriydi.

Anahtar Kelimeler: