Özet:

Osmanlı Hükümeti tarafından yayınlanan Sevk ve İskân Kanunu neticesinde göçe tabi tutulan Ermenilere yardım etmek amacıyla ABD menşeili Ermeni Yardım Komitesi (The Armenian Relief Committee, ARC) adı ile bir yardım organizasyonu tesis edildi. Ekim 1915’te James Barton başkanlığındaki bu komite, faaliyet sahasının zamanla genişlemesi ile birlikte farklı isimler altında çalışmalarını sürdürdü. 6 Ağustos 1919’da Yakındoğu Yardım Heyeti (Near East Relief, NER) adını alan heyet, Osmanlı kaynaklarında ise Amerikan Şark-ı Karib Muavenet Cemiyeti adı ile anılacaktır. Diğer taraftan yardım faaliyetlerinin sistemli bir şekilde yürütülmesi amacıyla NER tarafından Osmanlı coğrafyası ise çeşitli ana yardım merkezlerine ayrıldı. Söz konusu merkezî bölgelerden birisi Halep olup, dönem dönem değişmekle birlikte Urfa, Antep, Maraş, Mardin, Diyarbakır, Kilis ve Bilecik gibi yerleşim yerlerindeki yardım faaliyetleri de Halep’teki ana yardım merkezine bağlı olarak yürütüldü. Bu çalışmada öncelikli olarak NER’in Urfa’daki yardım faaliyetleri incelendi. Urfa’nın yanı sıra Halep, Antep, Kilis, Maraş, Mardin, Diyarbakır ve Bilecik çevrelerinde icra edilen yardım faaliyetleri de irdelenen bölgeler arasındadır. Bu bağlamda, başta Uluslararası Araştırma için Dijital Kütüphane (Digital Library for International Research / DLIR) adresinde yer alan American Board - Near East Relief’e ait arşiv belgeleri olmak üzere, çeşitli tetkik eserler incelemeye tabi tutuldu

Anahtar Kelimeler: