Özet:

Servet-i Fünûn Edebiyatı (1896-1901)’nın kurucularından Tevfik Fikret, Türk şiirini modern seviyeye taşıyan şairlerden biridir. Şiirlerinde mizacını, ruh halini ve hayal dünyasını başlıca kaynak olarak kullanan Tevfik Fikret, özellikle 28-29 yaşından itibaren büyük bir karamsarlığın pençesine düşer. Melankoli, buhran ve karamsar ruh hali, Servet-i Fünûn şiirinin temel özelliğidir. Söz konusu ruh halinin sebepleri arasında II. Abdülhamid döneminin siyasî ve sosyal şartlarının olduğu kadar Batılılaşmanın getirdiği yeniliklerin ve zihniyet değişiminin de etkisi vardır. Fikret’in hayattan nefret ve karamsarlık temalarını sembolik bir tarzda ve benzer göstergelerle ele aldığı “Hande-i Bûm” ve “Gayyâ-yı Vücûd” şiirleri gerek dönemle gerekse de şairin mizacı ile ilgili birçok ortak unsur barındırmaktadır. 19. Yüzyılda çağdaş göstergebilim alanında yapılan çalışmalar sayesinde sadece metnin göstergelerinden yola çıkılarak metinlerin yüzey ve derin anlamları çözümlenebilmektedir. Çalışmada göstergebilim yöntemi ile Tevfik Fikret’in “Hande-i Bûm” (1898) ve “Gayyâ-yı Vücûd” (1899), şiirlerindeki melankolik ve karamsar ruh halini yansıtan göstergeler incelenerek söz konusu şiirlerin ortak anlam düzeyleri ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler: