Özet:

Anadolu coğrafyasında yetişmiş önemli şahsiyetlerden biri olan Hacı Bayrâm-ı Velî, dinî-tasavvufî kimliğinin yanı sıra yazdığı şiirlerle de adından söz ettirmeyi başarmıştır. Onun tasavvufî neşveyle yazdığı şiirleri, halk tarafından çok beğenilmiş ve şiirlerine birçok şerh yazılmıştır. İlâhî Taksim olarak bilinen “Çalabım bir şâr yaratmış” dizesiyle başlayan şiiri de şerh edilen şiirleri arasındadır. Hacı Bayrâm-ı Velî’nin İlâhî Taksim şiiri sırasıyla; Hüseyin b. Mehmed, Şeyhülislam Feyzullah Efendi, İsmail Hakkı Bursevî, Muhammed Nûrü’l-Arabî ve Abdülhay Celvetî tarafından farklı dönemlerde şerh edilmiştir. Abdülhay Celvetî’nin Şerh-i Gazel-i Hacı Bâyrâm-ı Velî adlı eserinin tespit edilebilen iki nüshası vardır. Bu nüshalardan biri, İstanbul Üniversitesi Kütüpanesi TY 9771 numarada diğeri ise İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları 997/2 numarada kayıtlıdır. Hacim itibariyle oldukça kısa olan bu eser, Hacı Bayrâm-ı Velî’nin tasavvuf içerikli ve sembolik bir anlatıma sahip olan şiirinin tasavvufî şerhidir. Bu makalede öncelikle Hacı Bayrâm-ı Velî’nin hayatı ve şiirleri hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra İlâhî Taksim şiirine yazılan şerhler tanıtılmıştır. Müteakiben Abdülhay Celveti’nin hayatı ve eserleri ele alınmıştır. Hacı Bayram-ı Velî’nin şiirine yazdığı şerhin nüshalarının tavsifi, muhtevası ve şerh metodu değerlendirildikten sonra eserin transkripsiyonlu metni verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: