Özet:

Oğuz Türklüğünün millî destanı olan Dede Korkut Kitabı’ndaki hikâyelerin, Oğuzların 8.-10. yüzyıllar arasında ata yurtları Seyhun boylarındaki hatıraları olduğu, bunların derlenip yazıya geçirildiği alanların ise Anadolu’nun doğusunu da kapsayacak şekilde tanımlanan Azerbaycan sahası olduğu genel kabul gören bir durumdur. Bu kabule, çeşitli araştırmacılar tarafından, bazen metinde geçen yer adları bazen de metnin dilsel özellikleri üzerinden ulaşılmıştır. Gerek yer adları gerekse dil hususiyetleri bakımından Türkiye Türkçesi ağızları içerisinde Doğu ve Kuzeydoğu grubu ağızlarının bu çalışmalarda bir adım öne çıkarıldığı görülmektedir. Yer adlarının mukayese ve tespitine kıyasla dilsel veriler üzerinden bir sonuca varmanın daha sağlıklı olacağı fikrine istinaden bu çalışmada leksikolojik bakımdan bir inceleme yapılmıştır. Bu leksikal yöntem, Dede Korkut metninde bazı kriterlere göre elli bir sözlükbirim seçmek suretiyle, Dede Korkut boylarının sahalarından bir kısım olduğu düşünülen Doğu ve Kuzeydoğu grubu ağızları içerisinde hangi yerlerin öne çıktığını belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Böylelikle Dede Korkut boylarının tarihî coğrafyasının tespitine yönelik çalışmalara bu bağlamda bir veri sunulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: