Abstract:

1920’li yılların ortasına gelinceye kadar müşterek bir sözlü halk edebiyatına sahip olan Karaçay-Malkar Türkleri bu tarihten itibaren yazılı bir edebiyatı oluşturmaya başlamışlardır. Bunda İstanbul ve Dağıstan’da eğitim alan gençlerin etkisi olduğu kadar son dönem halk şiiri temsilcileri İsmail Semen, Appa Canibek ve Kasbot Koçhar’ın önemli katkıları olmuştur. 1891–1981 yılları arasında yaşamış olan İsmail Semenov Karaçay-Malkar Halk edebiyatının kıymetli temsilcilerindendir. Karaçay-Malkarların kültür ve folkloruna büyük hayranlık besleyen şair, küçük yaşlardan itibaren din eğitimi almış ve Arapça öğrenmiştir. 1936 yılında Ermenistan’da düzenlenen Sovyetler Birliği Halk Ozanları yarışmasında birincilik alan İsmail Semenov, 1940’lı yıllardan itibaren Sovyet Rejimi ile ters düşmeye başlamış ve 2 Kasım 1943 tarihinde rejim aleyhtarlığı ve vatan hainliği suçlamasıyla diğer Karaçay-Malkar Türkleri gibi Kazakistan’a sürgüne gönderilmiştir. Ata yurda özlemi anlatan birçok şiirinin yanında, Karaçay-Malkar Türklerinin adeta bağımsızlık marşı haline gelen “MinniTav” (Elburz Dağı) isimli şiiriyle de abideleşmiştir. Bilindiği gibi Türk Şiirinin önemli türlerinden biri olan “Hiciv” toplumdaki yanlışlık ve aksaklıkları edebi bir dille anlatma, sanatçı duyarlılığı ile olayları analiz ederken bunları şiirin verdiği imkânlar dâhilinde topluma aktaramaya yarayan bir şiir türüdür. Biz de bu çalışmamızda şairin Stalin ve Beriya gibi devrin önemli siyasetçilerinin görev yaptığı dönemlerde yaşanan toplumsal olumsuzlukları anlatan ve şairin de sürgüne gönderilmesine neden olan hiciv tarzı şiirleri hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Keywords: