Abstract:

Edebiyatımızda “Hace-i Sâni” olarak anılan Hüseyin Rahmi Gürpınar 1864- 1944 yılları arasında yaşamıştır. Yazar, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan ve büyük dönüşümlere tanıklık edilen bu dönemde yazın hayatımıza kırk biri roman olmak üzere pek çok eser bırakmıştır. Kendisine layık görülen “hace” sıfatına yakışır bir tutumla eserlerinde bazı temel eksiklik ve problemlere işaret etmiş ve çoğu kez de roman kurgusu içinde okuyucuyla çözüm önerilerini paylaşmıştır. Kuru bir didaktizme düşmeden eserlerini kaleme alan Gürpınar’ın işaret ettiği sorunlardan biri de yanlış Batılılaşmanın bir uzantısı olarak değerlendirilebilecek Batılı kadın meselesidir. Romanlarda çoğunlukla zengin ailelerin çocuklarının eğitimini teslim ettiği kimseler olarak karşımıza çıkan bu kadınlar bazen de serbest, düşmüş kadın portresini örneklendirmek için tercih edilir. Yabancı olana duyulan bu ölçüsüz ve kontrolsüz ilginin doğurduğu türlü sakıncalar daha ziyade cinsellik odaklı sorunlarda toplansa da çocukların eğitimi bahsi de son derece önemli bir sorun olarak altı çizilen önemli bir bahistir. Gürpınar, romanlarında ekseriyetle mürebbiyelikten metresliğe uzanan bir çizgide çizdiği Batılı kadın portresi ile yabancı olanın bilinmezliği ve dolaylı tehdidini aktarmaya çalışır. Yine de kadın bedenin nesneleştirildiği örneklerin karşısına yazar olumlu bazı örnekler yerleştirerek yabancı düşmanlığının kıyısından dönmeyi de ihmal etmez. Anahtar sözcükler: Batılı Kadın, yabancı, mürebbiye, çocuk eğitimi, metreslik.

Keywords: