Özet:

Akdeniz’de yalnızca Osmanlılar Avrupalıları esir etmedi, Osmanlı tebaası da Avrupalılarca esir edildi ve köleleştirildi. 17.yüzyılda savaşlar, korsanlık ve diğer nedenlerle birçok Osmanlı vatandaşı Akdeniz’deki Avrupalı Hristiyan devletlere esir düştü. Yolcular, hacılar, Türk korsanlar, tüccarlar ve askerler bilhassa Malta korsanları tarafından esir edildi. Malta, İspanya, Floransa, Messina, Toskana ve Venedik’de esir edilen Osmanlı tebaası hürriyetleri için dönemin ekonomik şartlarına göre bir hayli yüksek olan fidye parası temin etmek zorundaydılar. Katolik ülkelerde esir edilenlerin hürriyetlerine kavuşmaları için belli prosedürler işletilmekteydi. Galata’da yaşayan bazı Avrupalı tüccar ile Osmanlı tüccarı kârlı bir kazanç yolu olarak Müslüman esirlerin hürriyetlerini temin etmede aracılık yaptılar. Esir yakınları ile aracı tüccarlar arasında fidye teslimi ve esirlerin kurtarılması hususunda özel anlaşmalar yapılmaktaydı. Fidye parası bazen Galata’daki Avrupalı ve Müslüman tüccarlardan, bazen de aracı esir kurtarıcıları tarafından doğrudan temin edilmekteydi. Galata Şer’iyye Sicilleri’nde bulanan aracı fidye tüccarlar ile esir yakınları arasında gerçekleşen anlaşma metinleri ve kefillik sözleşmeleri dikkate alınarak hazırlanan olan bu çalışmada Osmanlı esirlerinin Hristiyan dünyadan kurtarılmaları süreci ortaya konacaktır.

Anahtar Kelimeler: