Özet:

Tunceli/Zeve Köyü ile Gaziantep/Yukarı Kayabaşı Köyü kökenli Kureyşan ocağı mensupları aynı atadan gelmektedirler. Bu ata, kimi sözlü anlatılara göre Horasan, kimine göre de Kirmanşah’tan 13. asrın başında Dersim yöresine gelen Kureyş aşiretinin bir mensubu ve ismi de Seyyid Mahmud-ı Kebir olan derviştir. Ehl-i Beyt soyundan gelen bu derviş, Peygamberin aşiretinin ismi unutulmasın diye aynı zamanda Kureyş mahlasını da kullanmıştır. Bu sebepten ocak mensuplarına, Kureyşanlılar denmiştir. Anadolu'ya gelen Kureyş aşiretinin bir kısmı Tunceli yöresinde kalırken, bir kısmı da Anadolu'ya dağılır. Mazgirt yöresinde kalanlardan bazıları da bir süre sonra Kureyş ile beraber Nazımiye’ye göç ederler. Kureyş burada evlenir ve yedi oğlu olur. Haydar adındaki oğlu genç yaşta sır olduğu için, Tunceli’deki soyu diğer altı oğlundan devam eder. Kureyş daha sonra çok sayıdaki talibleriyle beraber Nazımiye’yi terk eder. Pek çok yeri gezdikten sonra da, en son Yukarı Kayabaşı’na yerleşir ve burada da Sadır Kureyş adında bir oğlu olur. Bu çalışmada Tunceli yöresindeki Kureyşan ocağına ait gelenek ve göreneklerden bahsedilecektir. Bunun için kullanılan bilgilerin bir kısmı yazılı kaynaklardan, çoğunluğu ise aşiret mensubu yaşlı kişilerle yapılan ve kayıt altına alınmış olan görüşmelerden elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: