Abstract:

Yirminci yüzyılın başlarından itibaren, etnik özdeşleşme ve etnik kimliğin öne çıkarılmasının altında yatan dinamiklerin anlaşılması gibi konular ilgi çekmeye başlamıştır (Brand, Ruiz ve Padilla, 1974). Etnik konulara duyulan ilgi etnik grupların aralarındaki ilişkilerin incelenmesine yol açmış ve bu konuda birçok araştırma yapılmıştır. Bir başka deyişle; yirminci yüzyıldan itibaren bireysel davranışları ve toplumsal olayları değerlendirmede etnik özdeşleşme ve etnik kimliğe yapılan vurgu önemli bir değişken halini almış ve yapılan çalışmalarda bu değişkenler göz önünde bulundurulmaya başlanmıştır. Etnik gruplar arası toplumsal ilişkileri anlamak amacıyla gerek Türkiye'de gerekse dünyada sosyal bilimler alanında birçok çalışma yapılmış ve bu ilişkiler farklı disiplinlerin bakış açılarıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır. Temel uzmanlık alanı bireyle grup arasındaki ilişki olan sosyal psikoloji (Hogg ve Abrams, 1990) disiplini için de özellikle 1970’lerden sonra gruplar arası ilişkiler önemli bir çalışma alanı haline gelmiştir. Türkiye’de yaşayan en büyük iki etnik grup olan Türk ve Kürt etnik grupları (Hoşgör ve Smits, 2002; Mutlu, 1996; Yanarocak, 2009, Yıldız, 2005) arasındaki toplumsal ilişkileri anlamak amacıyla da siyaset bilimi (örneğin; Barkey ve Fuller 1997; Yayman, 2011) sosyoloji (örneğin; Hoşgör ve Smits, 2002; Yeğen, 2011; van Bruinnessen, 2013), tarih (örneğin; Akyol, 2006; Hakan, 2013; Özer, 2010), eğitim (örneğin; Derince, 2010) ve sinema (örneğin; Şen, 2009) gibi farklı disiplinlerde birçok araştırma yapılmıştır. Yaklaşık bin yıldır bir arada yaşayan bu iki büyük etnik grup birbirlerini sosyal, siyasal ve ekonomik yönlerden doğal olarak etkilemiş, dünyadaki ve Türkiye'deki bazı gelişmeler bu iki grup arasındaki ilişkilerde bir takım değişimlere neden olmuştur. Türk ve Kürt etnik gruplarının bu toplumsal ve tarihsel süreçte birbirlerini nasıl etkilediklerine, aralarındaki ilişkilerin niteliğine dair yukarıda örnekleri de verilen birçok çalışma yapıldığı fakat konunun psikoloji disiplini içerisinde hak ettiği değeri görmediği anlaşılmaktadır.

Keywords: