Özet:

Abdurrahman Velid Ebüzziya üç kuşak gazeteci yetiştirmiş meşhur Ebüzziya Ailesinin bir ferdi olarak 1882-1945 yılları arasında yaşamış ve Türk Basın Tarihine önemli hizmetlerde bulunmuş bir gazetecidir. Gazeteci kimliği kadar Milli Mücadeledeki etkin konumuyla da önemli hizmetler ifa etmiş ve İstiklal Madalyasıyla taltif edilmiştir. Başlangıçta Milli Mücadeleden dolayı Ankara Hükümetine destek veren Velid Bey zamanla Ankara Hükümetinin bazı icraatları karşısında muhalif bir tutum sergilemiştir. Ancak Velid Bey başkentin Ankara olmasıyla ilgili tartışmalarda Ankara Hükümetinin yanında yer almıştır. Lozan görüşmeleri sonrası yeni devletin başkentiyle ilgili tartışmalar basında yer almaya başlamıştır. 1923 Ağustosundan itibaren de bu tartışmalar hız kazanmıştır. Bir tarafta yeni devletin başkentinin İstanbul olmasını savunanlar diğer tarafta da yeni devletin başkentinin Ankara olmasını savunanlar bulunmaktadır. Her iki tarafın da konuyla ilgili makul gerekçeleri olmakla birlikte konu daha ziyade siyasi görüş ve düşünceler üzerinden şekillenmiştir. Buna göre Ankara Hükümetine yakın olan gazete ve yazarlar Ankara’nın başkent olmasını, uzak olan gazete ve yazarlar ise İstanbul’un başkent olmasını savunmuşlardır. Basında iktidara yakın olan kesim, İstanbul’u Anadolu’nun ve Ankara’nın karşıtı olarak kurgulamış; muhalif basın ise İstanbul’u ve onun simgelediklerini, muhalefetin bir aracı haline getirmiştir. Bu durumun belki de tek istisnası Abdurrahman Velid Ebüzziya’dır. Velid Bey Milli Mücadele sonrası yeni devletin kimi icraatlarını eleştirmiş ancak Ankara’nın başkent olmasıyla ilgili tartışmalarda doğru olduğuna inandığı düşünceyi ifade etmekten çekinmemiş ve başkentin Ankara olmasının gerekliliği üzerinde durmuştur. Velid Bey’in bu tutumu tarafımızdan incelenmeye değer bulunmuş ve makalemize konu olmuştur.

Anahtar Kelimeler: