Abstract:

Türküler, Türk insanının coşku, sevinç, üzüntü, sitem ve daha birçok duygusunu dile getiren, içinde yaşadığı yörenin fiziki ve beşeri özelliklerini anlatan ezgilerin tümüdür. Türküler konuları bakımıyla Türk toplumunun milli kimlik özelliklerinin, müziksel açıdan bir aynasıdır. Bir toplumun yaşayan hafızası olmasından dolayı türküler, meydana geldiği yörenin en önemli tarihi ve sosyo-kültürel zenginliklerindendir. Türküler müzik bilimi içerisinde ses aralıkları, melodik yapıları, kullanılan sazlar ve o yöre sazlarının teknik bilgileri, eserlerin ritmik yapıları gibi alanlarda incelemeye müsait olabildiği gibi konuları, içerikleri açısından da önemli bir araştırma alanıdır. Ayrıca türkülerde isimleri geçen pek çok unsur o yörenin kültürel, coğrafi özellikleri açısında bilgiler vermektedir. Türküleri betimsel olarak inceleyen bu araştırma, gerek TRT repertuarında ve türkü albümlerinde gerekse halk arasında söylene gelmiş Amasya yöresine ait türküler üzerinde yapılmıştır. Çalışmada izlenen yol öncelikle türkülerin konularının sınıflandırılması, içeriklerinin belirlenmesi ve kullanılan sembol ve motiflerle oluşturulan tabloların yorumlanması şeklindedir. Böylelikle Amasya’nın kültürel yapısı türkülere ekseninde işlenmiştir. Amasya türküleri, pek çok Anadolu şehrinde olduğu gibi bağlama (saz) eşliğinde çalınıp söylenmektedir. Bu gelenek binlerce yıl öncesine dayanan Orta Asya müzik kültürüne kadar uzanmaktadır. Anadolu insanının duygu ve düşüncesini en sade ve temiz bir şekilde dile getirmektedir türküler. Amasya türküleri, literatür taraması ve Türk halk müziği uzmanlarının görüşleriyle elde edilmiştir. Bu türküler sözel ve müzik unsurları bakımından incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre Amasya yöresine ait olan türkülerin yazınsal ve müziksel öğeleri kendi kültürünü tam olarak aktarabilen bir özelliği olduğu sonucuna varılmış ve bu sonuçlar doğrultusunda önerilere yer verilmiştir.

Keywords: