Özet:

Dünya, 1970’lerin sonunda başlayan, 2000’li yılların başlarında ivme kazanan ve günümüzde de devam eden bir Çin yükselişine tanıklık etmektedir. Bu yükseliş temel olarak ekonomi merkezli olmakla birlikte güçlü ekonomilerin siyasal nüfuzu da beraberinde getireceği düşüncesinden hareketle, dünya ekonomi-politiği açısından bütün ülkeleri ilgilendirir mahiyettedir. Özellikle 2013 yılında açıklanan eski İpek Yolu’nu canlandırma projesi küresel çapta etkileri olacak devasa boyutları olan, görünürde ekonomik amaçlı ancak siyasal, sosyal, kültürel boyutları da olan bir projedir. Çin’in yükselişi ve ortaya koyduğu “Yeni İpek Yolu Girişimi” İkinci Dünya Savaşı ve sonrasındaki Soğuk Savaştan galip çıkan Amerika Birleşik Devletleri’nin küresel hegemonyasını da tehdit eder bir özelliktedir. Öyle ki başta Ortadoğu olmak üzere Pasifik, Orta Asya ve İpek Yolu güzergahları üzerinde bulunan bölge ve ülkelerde günümüzde yaşanan yoğun diplomasi, çatışma ve terör olayları ve hatta son dönemlerde Amerika Birleşik Devletleri’nin terör örgütleriyle ittifak içinde bulunduğu iddiaları ve bu iddiaların yabana atılamayacak kanıtları, Çin-ABD küresel egemenlik mücadelesinin bir unsuru olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmada Çin’in yükselişi, Yeni İpek Yolu projesinin ekonomik ve stratejik boyutları ile bu meyanda Çin-Amerika Birleşik Devletleri ilişkileri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: