Özet:

Türkiye’de “Tarih” öğretimi konusunda çok sağlıklı uygulamalar yapılamadığı bir gerçektir. Bunun da başta gelen nedenleri; Tarihin felsefesi ve öğretim yöntemi konusunda, bilimsel yaklaşımlar ile ortak akıl ve düşüncenin olmayışıyla ilgilidir. Ayrıca, uygulama zafiyetleri de en problemli konulardandır. Bu yüzden biz bu makalemizde; Tarih öğretiminin hangi yaş grubuna nasıl yapılması gerektiğini, öncelikle tarih felsefesinin ne olduğunu, bundan elde edilecek faydalarla topluma nasıl bir birey yetiştirilmesi gerektiği, üzerinde tartışacağız. Tarihin ana materyali ve hedefinin insan olduğu herkesin malumudur. Dolayısıyla insanı ilgilendiren her şey tarihi de ilgilendirir. Bu yüzden tarih, sadece geçmişteki olayları değil; aynı zamanda siyasi, sosyal, iktisadi, kültürel, eğitim, hukuk ve sanat gibi pek çok alanı kapsamaktadır. Bu alanlardaki faaliyetleri incelemek ve öğrenmek için ise; bir metot, bir mantık, bir felsefe gerekir. İşte bize bu konudaki rehber tarih felsefesidir. Tarih felsefesi, basit bir tanımla; insanlığın oluşumunun ve yaşamış olduğu olayların tamamının bir yöntem ve ahenk içinde açıklamasıdır. Tarihin, kelime anlamıyla hareket ettiğimiz sürece; “tarih”; sadece olayların nakli ile uğraşır. Tarih felsefesi ise, medeniyet ve tarihin gelişimine etki eden genel kanunları ortaya koyar ve insanlığın geçirmiş olduğu iyi ve kötü tecrübelerin sebeplerini bulmaya çalışır, geleceğe yönelik mukayeseli (göreceli) tekliflerde bulunur. Bu işlevi yönünden tarih felsefesi, tarihten yararlanma, ondan ders alma, yöntem ve prensiplerini ortaya koyar. Bu yüzden tarih öğretimi yapanların; tarihin felsefesini bilmeden, tarih öğretiminin insanlara pek de bir yararı olmayacağını bilmesi gerekir. Bu bağlamda yaş gruplarına göre yapılacak öğretim, doğru yöntemlerin tespiti de, yapacağımız öğretimde önemli etkilerinin olacağı muhakkaktır.

Anahtar Kelimeler: