Özet:

Küreselleşmenin artmasıyla birlikte, ülkelerarası rekabet daha da önem kazanmaya başlamış, ülkeler rekabette avantajlı konuma gelmek için yeni zenginlik kaynakları keşfetmeye yönelmiştirler. Önceleri ülkelerarası rekabet, ticari açıdan üstünlük, ekonomik üstünlük, sanayi üstünlüğü gibi unsurlarla ölçümlenebilirken günümüzde rekabette en önemli zenginlik kaynağı olarak beşeri sermaye kabul edilmektedir. Güney Kore’nin Yirminci Yüzyılın ortalarından günümüze gelen süreçte yaşadığı tecrübe ülkeler açısından buna örnek olarak gösterilmektedir. Beşeri sermayenin en temel özelliği bireylerin eğitim, sağlık gibi açıdan donanımlı halde olmasıdır. Eğitimli bireyin en önemli koşulu ise nitelikli bir yükseköğretim sisteminin olmasıdır. Nitelikli bir yükseköğretim sistemi sayesinde hem beşeri sermaye güç kazanacak hem de ülkeler uluslararası rekabette avantajlı duruma gelecektir. Üniversitelerin niteliği, dünya genelinde belirli kuruluşlar tarafından belli niteliklere göre yapılan ölçümlerle belirlenmektedir. Dünya genelinde, ölçüm yapan kuruluşlar, yayın sayısı, atıf sayısı, öğrenci sayısı, öğrenci başına öğretim elemanı sayısı, fiziki yeterlilik gibi belli koşulları göz önünde bulundurmaktadırlar. Yükseköğretim sıralama sistemleri farklı amaçlarla yapılabilmektedir, kimi zaman üniversitelerin kendilerinin mevcut durumunu analiz edip o doğrultuda çalışma yapabilmelerine yardımcı olurken, kimi zaman ülkelerin yükseköğretim politikalarına yardımcı olabilmektedir. Bu çalışmada, dünya genelinde üniversite sıralaması yapan sekiz tane sıralama kuruluşu ve Türkiye’de sıralama yapan belli kuruluşların sıralama sistemleri ve bu sistemlerin baz aldığı temel kriterler anlatılarak Türkiye’de yükseköğretim kuruluşlarının bu sıralama sistemindeki mevcut durumları ve çalışmanın son bölümünde ise üniversitelerin durumlarını mevcut sıralama sistemi içerisinde daha iyi hale getirebilmek için yapılabileceklerin neler olduğu anlatılmaya çalışılacaktır. Çalışma sonucunda Türk yükseköğretim sisteminin daha nitelikli bir duruma gelmesi ve uluslararası alanda rekabet edilebilir bir duruma gelmesine yardımcı olması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: