Abstract:

Ülkelerin döviz rezervleri ve döviz kurları ile bu göstergelerdeki değişimler, ekonomik sistemin krizlere karşı kırılganlığı konusunda baz alınan öncü değişkenlerdir. Para ve kur politikalarının belirlenmesi, politika araçlarının seçilmesi gibi hususlarda politika yapıcı otorite bu söz konusu değişkenler ile bu değişkenleri doğrudan ya da endirekt olarak etkileyen tüm diğer faktörleri bir bütün olarak göz önünde bulundurmalıdır. Bu açıdan ele alındığında döviz piyasası baskısı ölçütü, döviz kuru ve rezerv hareketliliklerini bütüncül biçimde ele alma imkanı sunmaktadır. Bu çalışmada, ülkenin karşı karşıya kaldığı küresel krizin de etkilerini kapsayacak biçimde 2006 – 2015 yıllar aralığında, döviz piyasası baskısı, Türkiye ekonomisi açısından ele alınmaktadır. Çalışmada yöntem olarak, literatürde yer alan farklı döviz piyasası baskısı ölçütleri için çoklu regresyon analizi uygulanmaktadır. Söz konusu yıllar için çeşitli kuruluşların resmi web adreslerinden derlenen ve analizde kullanılan veriler; Kısa vadeli borç/Gayri safi yurt içi hasıla, Kredi hacmi/gayri safi yurt içi hasıla, Dış ticaret hacmi/Gayri safi yurtiçi hasıla, Dış ticaret dengesi/gayri safi yurt içi hasıla, tüketici fiyat endeksi, VIX endeksi, getiri eğrisi endeksi, emtia endeksi vb. döviz piyasası baskısını ölçmeye yönelik literatürde yaygın kullanılan göstergelerdir. Elde edilen bulgular doğrultusunda Türkiye ekonomisi bakımından döviz piyasası baskısı ölçütü ile anlamlı ilişkisi bulunan değişkenler ortaya konulmaktadır.

Keywords: