Abstract:

Türk edebiyatında çocuklara yönelik ilk edebi eserler, Tanzimat döneminde verilmeye başlanmıştır. II. Meşrutiyet döneminde çocuk edebiyatının önemine dair yazıların yazılmasından sonra özellikle şiir sahasında önemli gelişmelerin olduğu görülür. Bu alanda ilk olarak İbrahim Alâettin Gövsa ile başlayan ilerleme, sonraki yıllarda birçok sanatçının katkılarıyla gelişerek devam eder. Gövsa’nın kaleme aldığı Çocuk Şiirleri (1911), Türk edebiyatında çocuklar için yazılmış ilk şiir kitabı olmasının yanı sıra edebiyat ve eğitim arasındaki sıkı ilişkiye dikkat çekmiş olması bakımından da önemlidir. Çocuk edebiyatı kapsamında yazdıklarıyla kendisinden sonra gelen şairlere öncülük eden; çocukların eğitimi ve psikolojisi üzerine önemli çalışmalar ortaya koyan Gövsa'nın Çocuk Şiirleri adlı eseri, çocukların sahip olmaları gereken değer ve davranışlar bağlamında eğitici metinler barındırmaktadır. Edebi eserlerin çocukların zihinsel birikimini genişlettiğini, düşünsel eğitimini tamamladığını ve hayal alemini beslediğini düşünen Gövsa, Çocuk Şiirleri adlı eserinde çocuğun eğitimi açısından olumlu sayılabilecek milli ve evrensel değerleri işler. Çocukluk döneminin karakterin şekillenmesi bakımından kritik bir öneme sahip olduğuna inanan Gövsa; bu eserinde çocukları, bir birey olarak toplumla kaynaşabilmeleri için sahip olmaları gereken niteliklerle donatmaya çalışmaktadır. Şair, bu doğrultuda şiirlerinde sevgi değeri başta olmak üzere acıma ve merhamet duygusu, yaşama sevinci, çalışmanın ve üretmenin değeri, kitaba ve okumaya önem verme, kültürel değerleri sahiplenme bilinci; cesaret, içtenlik ve samimiyet; yardımseverlik, iyilik, doğruluk, dürüstlük ve duyarlılık gibi pek çok değer ve davranışlara yer vermektedir.

Keywords: