Özet:

Sunuş, söz başı, ön deyi, ilk söz, ön deyiş, mukaddime gibi adlarla da tanımlanan, bir eserin konusunu, amacını, işleniş biçimini anlatan yazılar şeklinde ifade edilen ön sözler, bir bakıma eserin yazarının okuyucu ile kurduğu ilk bağdır. Ancak pek çok kez ön sözlerin göz ardı edilerek doğrudan eserin “Giriş” bölümünden okunmaya başlandığı, dolayısıyla çalışmanın yazılış amacı, alandaki yeri gibi hususların arka planda kaldığı görülür. Bu çalışmanın temel amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının başta edebî eserler olmak üzere okudukları diğer türlerdeki “ön söz”leri okuma, değerlendirme, yorumlama ve ön sözlerden hareketle eserin içeriği hakkında çıkarım yapma alışkanlıklarını tespit edebilmektir. Bu çalışma, Gazi Üniversitesi ve Giresun Üniversitesinin Eğitim Fakültelerinde Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dallarında öğrenim görmekte olan toplam 110, 1. sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Çalışmada betimsel araştırma yöntemlerinden tarama (survey) yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış “Ön Söz Okuma Alışkanlığını Belirleme Formu”ndan yararlanılmıştır. Öğrencilere toplamda 15 dakika süre verilmiş, bu süre zarfında öğrencilerin, içinde ön söz barındıran kitabı okumaları istenmiştir. Süre bitiminde öğrenciler, hazırlanan “Ön Söz Okuma Alışkanlığını Belirleme Formu”nu doldurmuşlardır. Çalışmada elde edilen veriler iki farklı aşamada değerlendirilmiş ve bulgular kısmında iki ayrı bölüm hâlinde sunulmuştur. Bu çalışmanın sonuçları, daha önce Türkçe öğretmen adaylarının okuma, değerlendirme, yorumlama ve ön sözlerden hareketle eserin içeriği hakkında çıkarım yapma alışkanlıklarını tespit etmeye yönelik herhangi bir çalışma yapılmamış olmasından ötürü ayrıca önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: