Abstract:

Renkler insan hayatında önemli bir yer tutmakta ve renk adlarının kullanımına her alanda rastlanmaktadır. Özellikle siyah ve beyaz renklerini ifade eden adlandırmalar, her dil ve kültürde bulunmakta ve bu renkler özel anlamları da temsil etmektedir. Söz varlığı içerisinde önemli yer tutan renk adları Kazak Türkçesinde de oldukça zengindir. Renk adlarının kullanımına her alanda olduğu gibi bitki adlarında da sıkça rastlanmaktadır. Bitkiler kültürde ve insan yaşamında büyük ölçüde önem taşımakta ve bu nedenle bitki adları yazılı eserlerde sıkça geçmektedir. Ak ve kara renklerinin, bitki adlarının oluşumunda hangi yollarla kullanıldığının tespit edilmesi ve bitki adları söz varlığının ortaya çıkarılması amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır. B. Kaliyev tarafından, 2012 yılında hazırlanan Ösimdik Atavlarının Tüsindirme Sözdigi adlı açıklamalı sözlük çalışması araştırmaya kaynaklık etmektedir. Bu çalışma tarama yöntemiyle hazırlanmış ve taranan eserdeki a? ve ?ara renk adlarının kullanımıyla oluşan bitki adları tespit edilmiştir. Daha sonra bitki adlarının söz varlığı ele alınarak ak ve kara renk adlarıyla oluşan bitki adlarında geçen kelimelerin tasnifi yapılmış ve inceleme sonucunda Kazak Türkçesinde a? ve ?ara renk adlarıyla oluşan bitki adları üzerine tespitlerde bulunulmuştur. Çalışmada geçen bitki adlarının Rusça ve Türkçe karşılıklarına da yer verilmiş ve aynı zamanda Türk kültüründe ak ve kara renk adlarının genel olarak hangi anlamları ifade ettiğine de değinilmiştir. Bitki adları söz varlığının ortaya çıkarılmasının, dil bilimi alanında yapılacak olan çalışmalara katkı sağlayacağı umulmaktadır.

Keywords: