Özet:

Akıcı okuma dil öğretiminde üzerinde dikkatle durulması gereken konulardan biridir. Çünkü akıcı okuyan öğrenciler okuduklarını daha iyi anlamaktadır. Bu açıdan akıcı okuma öğrencilerin okuma ve anlama yeteneğinin temel bir göstergesidir. Akıcı okuma tanımlarındaki ortak noktalara bakıldığında bu becerinin; metni hızlı, doğru ve uygun bir ifadeyle okuma durumu olduğu görülür. Literatürdeki tanımlar akıcı okumanın bileşenlerini doğru okuma, okuma hızı ve prozodi olarak ortaya koymaktadır. Anlama ise okumada temel amaç olarak düşünüldüğünde bu ögelere eklenebilir. Akıcı okumanın bu ögelerinden doğru okuma; okumada kelimeyi tanıma, ayırt etmedir. Okuma hızı kelimeyi görüp onu tanıma ve sesli ya da sessiz olarak okuyuncaya kadarki geçen süredir. Prozodi ise okuma sırasındaki tonlama, vurgulama, duraklama, boğumlama ve ritim olarak düşünülmektedir. Doğru okuma, okuma becerisinin kazanılmasında ön koşulken okuma hızı, akıcı okumanın gelişimi ile ilgilidir. Prozodi ise daha çok metnin anlamıyla ilişkilendirilir. Prozodi kavramı daha çok konuşma ile ilgili bir terim olarak bilinmektedir ancak sesli okuma sırasında konuşma organları devrede olduğu için okuma ile de yakından ilgisi vardır. Genel olarak okuma sırasında okunan metnin anlamına uygun bir biçimde metni vurgulu, tonlamalı, duygulu ve ritmik okumayı içermektedir. Dil öğretiminde okuma prozodisi çok önemli bir konu olarak görülmesine rağmen bu becerinin geliştirilmesi sürecini etkileyen unsurlar tam olarak açıklanabilmiş değildir. Bu sebeple prozodik okumayı etkileyen değişkenlerin araştırılması önem kazanmaktadır. Prozodi metnin anlamı ile ilgili olduğu için okuma sırasında okuyucunun duygu durumunun okumaya yansıması muhtemeldir. Şu halde okuma sırasındaki kaygı düzeyinin prozodik okumayı etkileyebileceği öngörülebilir. Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin prozodik okuma düzeyleri belirlenecek, çalışma grubunda yer alan öğrencilerin okuma kaygıları tespit edilecek ve bu iki değişken arasında ne düzeyde bir ilişki olduğu ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: