Abstract:

Bu çalışmanın amacı, 2005-2016 yılları arasında konuşma becerisi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Konuşma becerisi alanında hazırlanan lisansüstü tezler; yıllara, üniversitelere, örnekleme/çalışma grubuna, konularına ve yöntemlerine göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2005-2016 yılları arasında YÖK Tez Dokümantasyon Merkezine kayıtlı elektronik ortamda ulaşılabilen konuşma becerisi üzerine hazırlanmış 54 yüksek lisans ve 18 doktora tezi olmak üzere toplam 72 tez oluşturmaktadır. Araştırma verileri, nitel araştırma veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verileri, betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiş, alt problemler ölçüt alınarak değerlendirilmiş, tablolaştırılarak sayısal olarak ifade edilmiştir. Çalışma sonucunda; konuşma becerisi ile ilgili yapılan tezlerin büyük çoğunluğunun 2012, 2014 ve 2015 yıllarında hazırlandığı, konuşma becerisi alanında yazılan tezlerde özellikle 2012 yılından sonra artış yaşandığı görülmüştür. Konuşma becerisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin en fazla Gazi Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesinde hazırlandığı belirlenmiştir. Örneklem/çalışma grubu bakımından tezlerin en çok ortaokul ve üniversite öğrencilerinden oluştuğu görülmüş, bu oranın hazırlanan toplam lisansüstü çalışmaların yarısına karşılık geldiği tespit edilmiştir. Konuşma becerisinin, “öğretim yaklaşım, strateji, yöntem ve teknikleri” ile birlikte ele alındığı, konuşma becerisinin öğretimi ve geliştirilmesi ile ilgili en çok tercih edilen yöntemin ise yaratıcı drama yöntemi olduğu görülmüştür. Hem yüksek lisans hem de doktora tezlerinin çoğunda nicel araştırma yönteminin kullanıldığı belirlenmiştir. Son yıllarda karma yöntem ile yapılan çalışmalarda artış gözlenmiştir. Konuşma becerisi alanında son yıllarda lisansüstü tezlerde artış yaşanmasına rağmen, okuma ve yazma becerileri alanında yapılan çalışmalarla karşılaştırıldığında konuşma becerisi ile ilgili araştırmaların sınırlı olduğu anlaşılmıştır.

Keywords: