Atıf Sayısı
6
Görüntüleme
140
İndirme
37
Bir isim ile bir yardımcı fiilin ya da iki ayrı fiilin farklı bir kavramı karşılamak üzere bir araya gelmesiyle oluşan birleşik fiiller Türkçenin her döneminde karşımıza çıkmıştır. Birleşik fiiller içerisinde değerlendirilen yeterlilik fiili de gerek işlevi gerekse kullanılış özellikleri bakımından Türkoloji dünyasında üzerinde önemle durulan konulardan biri olmuştur. Türk yazı dilinin ilk dönemlerinden itibaren görülen ve fiilde belirtilen oluş veya kılışın mümkün veya muhtemel olup olmadığını gösteren yeterliliğin ifadesi Türkçede sadece yeterlilik fiiliyle değil, bu fiilin dışında kalan farklı söz dizimsel yapılarla da karşılanmıştır. Çağatay Türkçesinin günümüz mirasçılarından biri olarak kabul edilen ve Türkoloji araştırmaları içerisinde özellikli bir yere sahip olan Özbek Türkçesi de birleşik fiiller, özellikle de tasvirî yardımcı fiiller bakımından oldukça zengin bir yazı dili konumundadır. Özbek Türkçesinde yeterlilik ifadesi ol- “almak”, bo’l- “olmak”, bil- “bilmek”, yet- “yetmek” tasvir fiilleri ve mumkin “mümkün”, mayli “pekiyi, tamam, olur”, kerak “gerek” gibi isimlerle kurulmuş söz dizimsel yapılarla karşılanmaktadır. Çalışmamızda iktidar, imkân, olasılık, izin, yasak gibi anlamları ifade eden ve yeterlilik kategorisi içerisinde değerlendirilen bu yapılar üzerinde durulmuş, Özbek Türkçesiyle yazılmış eserlerden tespit edilen örnekler doğrultusunda, bu söz dizimsel yapılar, fonetik özellikleri, kullanılış şekilleri ve işlevleri bakımından incelenmiştir.
The unified facts formed by the gathering of a name and a assistant facts or two separate facts to meet a different concept have come to us in every period of Turkish. The competence assessed within the united facts has also been one of the topics that are important in the world of Turkology in terms of functionality and use characteristics. The expression of the qualification that is seen from the first periods of the Turkish writing language and indicates whether the form or weapon is possible or possible in Turkish is not only accepted by the qualification fact, but also by the different words left outside of this fact with serial structures. The Uzbek Turkish, which is considered one of the present inheritors of the Çağatay Turkish and has a special place in the Turkology research, is also a very rich writing language in terms of united facts, especially illustrative assistant facts. In the Uzbek Turkish, the expression of competence be- "almak", bo'l- "be", be- "know", yet- "to be" representative facts, and the word founded with names such as "might", mayly "peak, well, will be", cortex "need" is met with serial structures. Our study focuses on these structures that express power, possibility, possibility, permission, prohibition and are assessed within the qualification category, according to the examples identified from the works written in the Uzbek Turkish, this word has been studied in terms of dictionary structures, phonetic characteristics, forms of use and functions.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Spor Bilimleri
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley