Abstract:

Osmanlı Dönemi’nde kullanılan seramik eşyalar, günümüzde, sanat eseri olarak müzelerde bulunmaktadır. Bu eserlerden birçoğu çeşitli yurt içi müzelerinin teşhir ve depolarında bulunurken bir kısmı da farklı ülkelerin müzelerinde sergilenmektedir. Bunlar arasında Bardak, Hokka, Kandil, Kavanoz, Maşrapa, Sürahi, Şişe, Üsküre ve Vazo formundaki seramiklere rastlanmaktadır. Ancak hem Türkiye müzeleri hem de yurt dışında bulunan birçok müze araştırıldığında Türkiye müzelerinde örneği bulunmayan kapalı formlu seramiklerin bulunduğu tespit edilmiştir. Bunlar Buhurdan, İbrik, Matara ve Şamdan biçiminde yapılmış olan Klasik Osmanlı dönemine ait seramiklerdir. Bu tipolojiyi oluşturabilmek için Klasik Osmanlı Dönemine ait yurt içi müzelerinin tamamı ile yazışmalar yapılmış, bu döneme ait olan eserler dijital ortama aktarılmıştır. Yurt dışı müzelerde ise çok sayıda ve nitelikli Osmanlı seramikleri bulunmaktadır. Yurt dışı müzelerin bir çoğunun envanter kayıtlarının online olarak ulaşılabilir olması sebebiyle bu eserlerin tamamına yakını ilgili müzelerin arşiv ve kataloglarından tespit edilmiştir. Çalışmamız kapsamında dört farklı Klasik Osmanlı dönemine ait kapalı formlu seramiklere ulaşılmış, bunlar ayrı başlıklar altında incelenmiş, form özellikleri konusunda bilgi verilmiştir. Ayrıca her bir formun Osmanlı dönemi öncesindeki durumu irdelemiştir.

Keywords: