Özet:

Tanzimat ile birlikte batıya yüzünü dönen Osmanlı aydınlarının ilk ilgi alanı gazeteciliktir. Tüm uluslar için basın yayın organları insanların seslerini duyurmada en etkili araçlardan biri olmuştur. İlk etapta bireyi aydınlatmak, bilgilendirmek, görüş ve düşünceleri ortaya koymak için çıkan süreli yayınlar zamanla belli zümreleri hedef alarak çeşitlenip sınıflara ayrılmıştır. Başlarda erkeklerin tekelinde olan yayınlar, giderek kadın okurlara da hitap edince, kadınlara mahsus gazete ve dergiler de gün ışığına çıkmaya başlar. Önceleri belli bir gazetenin günlük, haftalık ya da aylık yayını olarak çıkan kadın dergileri zamanla bağımsız olarak yayımlanınca kadınlar da böylece yazın dünyasında yerini aldı. Bu çalışmada 1868 yılında çıkan Terakki gazetesinin haftalık yayın organı Terakki-i Muhadderat'tan 21. yüzyıla değin kadınlar için çıkarılan dergilerin içerikleri incelenerek, kadın dergilerinin ortaya çıkış sebepleri, Tanzimat'tan günümüze kadar geçirdikleri evreler, ele alınan konular; dünya kadın hareketleri ve feminist hareketlerin dergilerin çıkmasında ve kadınlık deneyiminin oluşumundaki etkileri ve gelinen son nokta feminist eleştiri ışığında karşılaştırmalı bir yaklaşımla incelenmektedir. Geçmişten günümüze kadın dergilerinin türleri ve tarihsel gelişimleri incelendiğinde; gerek Avrupa ve Amerika'da gerekse de Türkiye'de evlilik, cinsellik, aile, anne, aşk, çocuk bakımı, eğitim, boşanma, ev işi, yemek, kişisel sağlık, güzellik ve moda konularıyla ilgili makalelerin; kişisel gelişim, kadının siyasi ve toplumsal farkındalığı, kadın özgürlük hareketleri ve feminist hareketlerden daha fazla olduğu sonucuna ulaşmaktayız. Bu bağlamda, burada, kadın okurlar için yayınlanan süreli yayınlar ve dergiler artı ve eksi yönleriyle tartışılıp değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: