Özet:

Zorunlu eğitimin ilk basamağı olan ilkokulda öğrencilere okuduğu metnin ana fikrini bulma becerisi kazandırılmaktadır. Çünkü verilen metinin ana fikrini bulmak öğrencilerin hem anlamlı öğrenmesini hem de yaşamlarının her alanında her türlü öğrenmelerine temel oluşturacak bilgileri edinmek için önemli bir beceri edinmesini sağlar. Metnin ana fikrini bulmak kolay değildir. Üst düzey düşünmeyi gerektirir. Metnin ana hatlarını çıkarma stratejisi öğrencilerin bir metnin içeriğini anlamalarına ve çıkarım yapmalarına katkı sağladığı için öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerine de olumlu bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu araştırmanın genel amacı, ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerin metnin ana hatlarını çıkarma stratejisini kullanmalarının metnin ana fikrini bulma becerileri üzerindeki etkisini belirlemektir. Bu araştırma, 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılı güz döneminde Malatya il merkezinde yer alan bir ilkokulun üçüncü sınıf öğrencileriyle yapılmıştır. Bu çalışma, metnin ana hatlarını çıkarma stratejisinin metnin ana fikrini bulmaya etkisinin ne olduğuna yönelik bütüncül bir yaklaşımla araştırmayı amaçladığı için ve söz konusu durumdan öğrencilerin nasıl etkilendiğini derinlemesine incelemek istediği için nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması modeline göre yapılmıştır. Verilerin analizinde betimsel ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın her aşamasında öyküleyici metinlerle çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin yabancı oldukları ve kelime sayısının fazla olduğu metinleri anlamakta zorlandıkları, metnin ana hatlarını çıkarma stratejisini kullanan öğrencilerin hikâye çözümleme çalışmalarında başarılı oldukları tespit edilmiştir. Metnin neden sonuç ilişkilerini tespit etme ile metnin konusunu ve ana fikrini bulma becerileri arasında bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlara bağlı olarak bu stratejiye yönelik uygulamaların başka eğitim kurumlarında ve kademelerinde kullanılması, çeşitli sebeplerle öğrenme sorunları yaşayan öğrencilere uygulanması ve başka derslerde de yürütülmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler: