Abstract:

Bosna Hersek gerek coğrafî konumu gerekse sahip olduğu özel alfabe ve kültürel alt yapıyla hem Osmanlı’nın fethinden önce hem de sonrasında Balkanlar içinde özel bir öneme sahiptir. Fatih Sultan Mehmet'in 1463 yılında Bosna-Hersek'i fethinden itibaren Türk–İslam kimliğiyle tanışan Bosna, aynı zamanda Boşnakların severek ve isteyerek Türkçeye yönelmelerine vesile olur. Hasan Kâfi’nin Usûlü’l–hikem fi nizâmi’l-âlem, Mollâ Mustafa Başeski’nin Rûz-nâme, Salih Sıdkî’nin Tarih-i Bosna adlı eserleri bu bağlamda önemli eserlerdir. Bosna Hersek’te yetişen 128 Divân şâîrinden söz edilir. Behar, Bosna, Bosnjak, Bosnjak Kalender, Djulistan, El-Hidaye, Gajret, Gajret Kalender, Hikmet, Misbah, Jenji Misbah, Mearif, Nada, Narodna Uzdanica, Neretva, Nova Behar, Rehber, Takvim ve Vatan gazeteleri başta olmak üzere çok sayıda süreli yayın Bosna’nın kültürel anlamda aktif olduğunun göstergesidir. Yayınlanan bu gazetelerin en önemlilerinden biri Vatan gazetesidir. 1878’de Berlin’de imzalanan Yeşilköy/Ayestefanos Antlaşması’yla Avusturya–Macaristan İmparatorluğu Bosna–Hersek’i işgal hakkı elde etse de Boşnak halkın direnişiyle karşılaşır. Biraz da halkın sempatisini kazanmak amacıyla Mehmed Hulusi’nin başyazarlığında Vatan gazetesinin yayınlanmasına destek verilir. Sosyal ve siyasi haberler yanında Türkçe şiirler ve tarih düşürmeler de bu gazetede yayınlanır.Bu bildiride 12 Eylül 1884 ile 2 Nisan 1897 yılları arasında Vatan gazetesinde yayınlanan şiirler, yapı ve içerik bakımından incelenecektir.

Keywords: