Abstract:

Bu çalışmada, Yağmur’un (2011) belirlediği ilkeler ışığında, Malatya ilinde 2012- 2013 eğitim- öğretim yılında kullanılan 8. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarındaki üst düzey bilişsel becerilerin geliştirilmesine yönelik yeterlilik durumları sorgulanacaktır. Çalışmanın amacı, Türkçe ders ve çalışma kitaplarını incelemede yinelenen amaç, yöntem ve sonuçların dışında, bu alana katkıda bulunacağı varsayılan yeni ve işlevsel bir örnek uygulamayı Yağmur’un (2011) belirlemeleri ışığında yapabilmektir. Çalışmanın problem tümcesi “8. sınıf Türkçe çalışma kitaplarında üstbilişsel becerilerin gelişimine katkıda bulunacak etkinliklere yer verilmiş midir?” olarak belirlenmiştir. Bu araştırma, üretilmiş bir yapı üzerinde tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. İncelenen çalışma kitabındaki 257 etkinliğin 181’i bilgi işlemleme becerilerinin kullanımına ve gelişimine ilişkindir. Öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinin gelişimi üstbilişin kavram alanındadır. İncelenen ders ve çalışma kitabında eleştirel düşünme becerisinin gelişimini sağlayacak etkinliklere %40 oranında yer verilmiştir. İncelenen ders ve çalışma kitabında yalnızca 1 etkinlikte düşünme stratejilerinin kullanılmasına olanak verilmiştir. Bilgi işlemleme becerilerini, eleştirel düşünme becerilerini ve düşünme stratejilerini kapsayan üstbiliş kavramının giderek artan bir gelişim yaşadığı ve bireyin bilişsel, duyuşsal gelişimiyle doğru orantılı olarak geliştiği bilinmeli ve Türkçe ders ve çalışma kitaplarında öğrencinin düzeyine uygun etkinliklere yer verilmesi sağlanmalıdır.

Keywords: