Abstract:

Diller arası etkileşim tarihsel bir olgudur. Her dil, çeşitli nedenlerle münasebet kurduğu kültürlerin dillerinden hem etkilenir hem de o dilleri etkiler. Bu durum, dilin kendi kurallarına bağlı kalınmak şartıyla bir dereceye kadar normaldir. Çünkü dil; değişen, gelişen, etkilenen veya etkileyen canlı bir varlıktır. Ancak dilin kendine has yapısını bozacak etkileşimler, zamanla milletlerin asimilasyonundan milli benliğin yok olmasına kadar oldukça ciddi sonuçlar doğurabileceği için son derece sakıncalıdır. Böylesine ileri boyuttaki etkileşimlerden kendini soyutlayamayan Türkçe de, kimi yazı dönemlerinde özellikle Arapça ve Farsça karşısında hor görülen dil konumuna dahi düşmüştür. Buna tepki olarak oluşan en önemli girişimlerden biri ise Yeni Lisan hareketidir. Yeni Lisanın öncüsü Ömer Seyfettin, Genç Kalemler dergisinin birinci sayısına yazdığı bir makalede (Yeni Lisan başlıklı makalede) o günün dilinin yani Osmanlıcanın nasıl Türkçeleştirileceğinin kurallarını açıklamıştır. Biz bu makalede, bir anlamda dilde özleşme aracılığıyla milli benliğe sahip çıkmaya çağrı olan Yeni Lisan hareketinin tarihi seyir içinde bugünkü durumunu örnek metin incelemeleriyle ele alacağız.

Keywords: