Özet:

16. yüzyılın başlarında yaşadığı bilinen Sa’yî Mustafa Çelebi’nin kaleme aldığı bu fetihnâme Kanunî Sultan Süleyman’ın 1521 yılındaki Belgrad seferini anlatmaktadır. Kaynaklarda Sa’yî’nin tarihçiliğinden bahsedilir, fakat bu zamana kadar bunu doğrulayacak belgelere ulaşılamamıştır. Sa’yî’ye ait olduğu düşünülen bu eser, onun tarihçiliği hakkında verilen bilgilerin doğru olduğunu göstermektedir. Yine tezkirelerin muhayyel ve sanatlı bir üslubu olduğunu belirtiği Sa’yî’nin bu özelliğini Fetihnâmesinde görmek mümkündür. Manzum mensur karışık olan Fetihnâmenin süslü bir dili vardır. Secili yazılmış olan mensur kısımlarda çok sayıda Arapça, Farsça sözcük ve tamlama kullanılmış ve esere yer yer Arapça şiirler de serpiştirilmiştir. Eserin sonuna Kanunî için yazdığı akrostiş bir şiir ekleyen Sa’yî, hem sefer anında yaşananları aktarmayı hem de dönemin padişahını övmeyi amaç edinmiştir. Anlatılanlar tarihsel gerçeklere uygundur. Bu durum metnin hem edebî hem de tarihî bir belge olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır. Sa’yî’nin üslup bakımından öne çıktığı ve eserlerinin okunduğu söylenebilir. Sinan Çavuş, Seyyid Muradî veya Matrakçı Nasuh’a atfedilen Süleymannâme ya da Tarih-i Feth-i Şikloş diye bilinen eserdeki manzum parçaların bir kısmı Sa’yî’nin fetihnamesiyle bire bir örtüşmektedir. Bu çalışmada Sa’yî ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiş, Belgrad Fetihnâmesi detaylı bir şekilde incelenmiştir. Son kısımda Fetihnâme metni transkripsiyonlu olarak Latin harflerine aktarılarak araştırmacıların istifadesine sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: