Çağatay Türkçesinde yükleme hâli çekiminde kullanılan “+nI2” eki, hem Çağatay Türkçesi metinlerinde hem de bazı günümüz Özbek ağızlarıyla Karaçay-Balkar ve Kumuk Türkçesi başta olmak üzere bazı lehçelerde ilgi hâli işlevinde kullanılmaktadır. Son dönem Çağatay Türkçesiyle kaleme alınan “Misbâhu’l-Envâr” adlı eserde de ilgi hâli çekimi 1 örnek hariç tamamıyla “+nI2” ekiyle yapılmıştır. Esasen Taşkent ağzının dil kullanım özelliklerini gösteren metinde yükleme ve ilgi hâllerinin kullanımı konusunda özgün kullanımlar bulunmaktadır. Çağatay Türkçesinde yükleme hâli işlevindeki “+nI2” eki bu eserde hem yükleme hem de ilgi hâli işlevindedir. Çağatay Türkçesinin standart ilgi hâli eki olan “+nI2ŋ” ise 1 örnek dışında 9 yerde yükleme hâli işlevindedir. Ayrıca “+nI2” yükleme hâli ekinin 3 yerde sıra dışı bir durum olarak geçişsiz ve edilgen fiiller ile 1 yerde de isim cümlesinde kullanıldığı görülmüştür. Bu durum yükleme ve ilgi hâli eklerinin işlev açısından nöbetleştiğini ve birbirlerinin yerine kullanılabildiklerini göstermektedir. Bu farklı kullanımlar yükleme ve ilgi hâllerini incelemeyi gerekli kılmaktadır.
The "+nI2" appendix used in charging in Çağatay Turkish is used in both Çağatay Turkish texts and some of today's Uzbek mouths in some languages, including Karaçay-Balkar and Kumuk Turkish mainly. In the last period, the work "Misbâhu'l-Envâr" which was tagged with the Turkish language of Çağatay was made with the "+nI2" appendix, except for 1 example. Basically, there are original uses in the text showing the language use characteristics of the Taşkent mouth and the use of interest conditions. The "+nI2" attachment in the charging function in the Turkish language is both charging and interest function in this work. The "+nI2ŋ", which is the standard interest status attachment of the Çağatay Turkish, is in charge in nine locations except for 1 example. In addition, the “+nI2” charging status attachment has been used in the name phrase in 3 places as an unusual state with non-transitional and transitional facts. This situation shows that the load and interest additives are functionally monitored and can be used to replace each other. These different uses make it necessary to examine the load and interest conditions.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|