Özet:

Ölüm etrafında gelişen inançlar, ritüel, algılama ve merasimler farklı coğrafyalarda değişik şekillerde günümüze kadar varlığını devam ettirmiştir. Kültürel yapının da önemli birer taşıyıcıları ve yansıtıcıları olan bu tören ve ritüellerde, günümüzde belirgin değişimlerin olduğu gözlenmektedir. Hazırlanmış olan bu çalışma, temelde bu üç başlık etrafında kurgulanmıştır. İlk olarak “ölüm sürecinde ve sonrasındaki ritüellerin ve kültürel davranışların kayboluşu” noktasına dikkat çeken çalışma, bu kayboluşta etkisi olduğunu düşündüğü modern hayatın kurumsallaştırdığı ölümün sosyolojik çözümlemesini yapmıştır. Ayrıca geçmişten günümüze oluşmuş mezarlık kültürü de araştırmada son olarak ele alınmış başlıklardan birisini oluşturmuştur. Özellikle Türk kültüründe önemli bir yer tutan mezar taşları kullanımının günümüzde modern hayata göre şekillendiğini iddia eden çalışma, mezarlıkları tek tipleştirerek görselleştiren modern yapıya dikkat çekmiştir. Çalışma betimsel bir analizden hareketle ölüm öncesi ve sonrası kaybolan kültürel değerleri literatür taramasıyla çözümlemiş, belediyelerin kurumsallaştırdığı cenaze hizmetlerini ise hizmetlerin veriliş biçimlerine göre sınıflandırarak içerik çözümlemesine tabi tutmuş ve son olarak kaybedilen mezarlık kültürünü, eski mezarlıklar ile yeni mezarlıklar arasında fotoğraflama tekniğiyle karşılaştırarak farklılıkları ve değişen motifleri çözümlemiştir. Çalışmanın temel hipotezi ise modern hayatla gelen kurumsallaşmanın, toplulukların kültürel yapısından soyutlanmasını ve yönetmeliklerle kurumsallaşan donuk bir kültürü getirdiği iddiası üzerine kurulmuştur.

Anahtar Kelimeler: