Abstract:

Türkçede adlandırma çeşitlerinden biri belirsiz ad tamlaması şeklidir. Bu tamlamada iki isim bulunur. İkinci ismin yanına 3. kişi iyelik eki getirilir. Yer adlarında görülen belirsiz ad tamlaması ve hal ekleri arasına zamir /n/’si ve /y/ yardımcı sesin gelmesi konusunda son zamanlarda farklı kullanımlar görülmektedir. Türkçenin dilbilgisi kuralına göre bir isim tamlamasına gelecek aitlik, eşitlik ve hâl eklerinden önce bir zamir /n/’si getirilmelidir. Bazen iyelik ekinin görünürlüğünün zayıflığından dolayı, yanlışlıkla, farkında olmayarak, yanlış kalıplaşmalara gidilerek zamir /n/’sinin yerine /y/ yardımcı sesi kullanılmaktadır. Bu durum acaba yanlış bir kullanış mıdır, yoksa eş zamanlı dil kapsamında art zamanlı dil sahasından ayrı ve yeni bir kural ve kullanış mı olacaktır? Belirsiz ad tamlaması ile kurulmuş yer adlarına eklenen hâl eklerinin koruyucu ünsüzü genellikle zamir /n/’sidir; ancak bazı örneklerde /y/ yardımcı ünsüzü, zamir /n/’sinin yerine geçmiştir. Bunun sebebi 3. kişi iyelik ekinin görünürlüğünün zayıflığıdır. Bu durum ya yanlış ya da yeni bir kullanıştır. /y/ yardımcı sesiyle zamir /n/’si bazı araştırmacılarca yardımcı ses grubundan sayılsa da iki ses birbirinden farklı görevlere sahiptir. Birinin kullanıldığı yerde öbürünü kullanmak yanlış olur. Bu kullanış, dil yanlışı veya doğruluğu kıstasına göre uygun değildir; ancak yaygın olmak özelliğini kazanırsa dil yanlışı denemez. Şimdiki hâliyle dilbilgisi kurallarına uygunluk kıstası kapsamında kurala aykırıdır; lâkin yaygınlık kıstasına bakıldığında henüz doğru bir kullanış demek için de erkendir.

Keywords: