Özet:

Araştırma kız ve erkek çocuklarda eklenti soruların nitelik, nicelik ve işlev açısından karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Bu bağlamda toplumdilbilimde cinsiyet kökenli çalışmaların öncüleri olan Robin Lakoff ve Janet Holmes’un konu ile ilgili görüşleri karşılaştırılmaktadır. Eklenti soruların kadın dilinin, dolayısıyla kadın alt kültürünün, genel bir özelliği olduğu yönündeki görüşler ile eklenti soruların sosyo-ekonomik zayıflığın bir yansıması olduğu yönündeki görüşler tartışılmaktadır. Lakoff tarafından yapılan “kadın dili” (woman language) nitelemesinin daha sonraki yazarlar tarafından “zayıf dil” (powerless language) şeklinde değiştirilmesinin nedenleri üzerinde durulmuştur. Araştırmanın uygulama boyutunda ise 4-6 yaş grubu çocuklarda eklenti soruların kullanımını ve işlevleri değerlendirilmektedir. Eklenti soru kullanımı ile toplumdilbilimsel faktörler (yaş, cinsiyet vb.) arasında bir ilişki bulunup bulunmadığı ele alınmıştır. Bu bağlamda iki grup (kız ve erkek) karşılaştırılarak cinsiyete bağlı farklılıkların bulunup bulunmadığı araştırılmaktadır. Araştırmanın veritabanında yer alan eklenti sorular Holmes tarafından yapılan sınıflandırma dikkate alınarak değerlendirilerek, kız ve erkek çocukların hangi tür eklenti soruları tercih ettikleri bu sınıflandırmaya göre araştırılmaktadır. Bu bağlamda kipsel, yumuşatıcı, kolaylaştırıcı eklentilerin daha çok hangi cinsiyet tarafından kullanıldığı üzerinde gözlenmektedir. Genel olarak kızların erkeklerden daha fazla eklenti soru kullandıkları ancak erkeklerin ise kızlardan daha çok kipsel/onay eklenti kullandıkları görülmüştür. İletişimi kolaylaştırıcı eklenti soruların daha çok kızlar tarafından, kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırmada eklenti soruları çocuklar tarafından hangi bağlamlarda daha sık kullanıldığı irdelenmiş, anlaşmazlık anları ile eklenti soru kullanımı arasında bir ilişki olup olmadığı tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: