Abstract:

16. yüzyılda yaşayan Sûdî Fars Edebiyatının temel klasiklerinden olan ve çok sayıda dillere hem tercüme hem de şerh edilen Hafız-ı Şirâzî’nin Divanı, Sa’dî-i Şîrâzî’nin Bostan ve Gülistan isimli eserlerine şerh yazmış bir şahsiyettir. Yazdığı şerhler büyük bir ilgiye mazhar olmuş ve bu şerhler hakkında övgü dolu ifadeler kullanılmıştır. Bu şerhlerin aynı zamanda adı geçen eserlere yazılan diğer şerhleri gölgede bıraktığı araştırıcılar ve bilim adamları tarafından ifade edilmektedir. Hiç şüphesiz Sûdî’nin güçlü dil mantığı, derin birikimi ve Farsça’ya vukufiyeti onun şerhlerini ayrıcalıklı konuma yükselten etkenler arasındadır. Özellikle Sa’dî-i Şirâzî’nin hem manzum hem de mensur kısımları bünyesinde barındıran bir eser hüviyetini gösteren Gülistan isimli eserine yazdığı şerhin Gülistan’da aruzun bütün bahirleriyle şiir yazmak gibi bazı hünerlerin gösterildiği dikkate alındığında oldukça zor ve külfetli bir iş olduğu ve bu işin hakkıyla üstesinden gelebilmek için bu esere şerh yazan bir şarihin yukarıda zikredilen özellikler dışında başka özelliklere de sahip bulunması gerektiği açıkça ortaya çıkar. Sûdî bu şerhte yeri geldikçe Gülistan’ın tamamına şerh yazan veya Gülistan’da geçen metnin bir kısmı hakkında açıklamalarda bulunan şarih ve müelliflere eleştiriler yöneltmektedir. Bu makalede bu eleştiriler bir bütün olarak ele alınacak ve bu eleştirilerle ilgili rakamsal bilgiler verilecek ve adı geçen eleştiriler değişik açılardan sınıflandırmaya tabi tutularak bu eleştirilerdeki haklılık payı tespit edilmeye çalışılacaktır.

Keywords: