Abstract:

Bugünkü Özbekistan coğrafyası Türk dili çalışmaları açısından oldukça önemli bir bölgedir. Gerek Türk dili kaynakları gerekse bu kaynakları işleyen bilim adamları bakımından Türkoloji tarihi içerisinde mühim yer tutan Özbekistan’ın yetiştirdiği Türkologlardan biri de Berdak Yusuf (Berdak Yusufov)’tur. Yazar 1949 yılında Özbekistan’ın Cizzah vilayetinde dünyaya gelmiştir. Berdak Yusuf Özbekistan İlimler Akademisi (O’zbekistan Respublikasi Fanlar Akademiyasi) bünyesinde yer alan Ali Şir Nevai Dil ve Edebiyat Enstitüsü (Ali Sher Navoiy Nomidagi Til va Adabiyot Instituti), Dil Tarihi-Diyalektoloji ve Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Öğrenimi Bölümünde, (Til tarixi-Dialektologiya va Turk Tillarni Qiyosiy O’rganish Bo’limi) müdürlük vazifesini ve akademik çalışmalarını devam ettirmektedir. Özbek Türkçesi dışında Rusça, Kazak Türkçesi, Kırgız Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi gibi çok sayıda Türk lehçesi bilen ve aynı zamanda Türkiye Türkçesi’ne de iyi derecede vâkıf olan Berdak Yusuf’un Türkoloji sahasında yaptığı çalışmaların sözlükçülük alanında yoğunlaştığını görmekteyiz. Meşhur Türkolog ve Özbekistan’ın önde gelen bilim adamlarından Prof. Dr. Ergeş Fazılov’un talebesi olan Berdak Yusuf hocası Ergeş Fazılov’la birlikte Ali Şir Nevai eserlerinin izahlı sözlüğünün hazırlanması çalışmalarına da katılmıştır. Berdak Yusuf, Çağdaş Türk Lehçeleri Sözlüğü hazırlama komisyonunda yer alarak burada Özbek Türkçesi Sözlüğünün madde başlarını hazırlamıştır. Bu vesile ile birkaç yıl Türkiye’de ikamet eden Berdak Yusuf Türkiye’deki Türkoloji çalışanları ve çalışmaları ile yakın bağ kurma fırsatı yakalamıştır. Bu yazıda Özbek Türkolog Berdak Yusuf’un genelde Türkoloji’ye özelde Sözlük ve Sözlükçülük çalışmalarına katkıları ele alınmıştır.

Keywords: