Abstract:

Türk dili, edebiyatı ve kültürüyle ilgili çalışmalar, tarih boyunca verilen manzum veya mensur eserlere dayanmaktadır. Bu yüzden dil ve edebiyat çalışmalarında metin neşri önemli bir yere sahiptir. Gerek dil bilimi gerekse edebiyat ve kültür çalışmaları açısından olsun metnin tam olarak doğru anlaşılması o alandaki yargıları etkiler. Türkiye’de, neşri yapılan bir eser üzerinde tekrar bir çalışma yapılması sık rastlanan bir durum değildir. Bunu göz önüne aldığımızda yayınlanan eserler üzerine eleştiri yapılması tabiidir. Bu yazı bu maksatla kaleme alınmıştır. Türk dilinin tarihi dönemlerinden biri de Harezm dönemidir. Harezm dönemi eserlerinin üzerinde titizlikle durulmalıdır. Çünkü elimizde bu dönemle ilgili az sayıda eser bulunmaktadır. Bu da çalışılan eserin dönemin diğer eserleriyle kıyasında bir sınırlılık doğurmaktadır. Bu dönemde verilen eserlerden Kısasu’l-Enbiya 13. yüzyılda Nasıruddin bin Burhanüddin Rabguzî tarafından yazılmıştır. Türk dili için öneme sahip olan bu eserle ilgili olarak Aysu Ata tarafından kapsamlı bir çalışma yapılmıştır (Cilt I: Giriş, Metin, Tıpkıbasım; cilt II: Dizin). Ata’nın yaptığı bu çalışmanın Giriş bölümünde kitabın dil özellikleri; Dizin bölümünde ise kelime dünyası ortaya konmuştur. Ortaya konan bu emek, Kısasu’l-Enbiya’nın kendi dönemini birçok yönden aydınlatıcı özellik taşımaktadır ve kitap, bu açıdan dönemin küçük bir örneğidir. Bizim yazımız, özellikle metin ve metnin gramatikal dizinde yer alan okuma ve anlamlarla ilgili bazı düzeltmeler ve teklifleri içermektedir. Özellikle bazı anlamla ilgili teklifler dönemin kelime varlığına katkı sağlıyor. Teklifleri ispatlayacak tanıkları Türkiye Türkçesi ağızlarında ve modern lehçelerde bulmak mümkündür.

Keywords: