Özet:

Bu çalışmada, İzmir ilinde bulunan Anadolu ve Meslek Liselerinde okumakta olan ulaşılabilir örnekleme yöntemine göre belirlenmiş 1692 lise öğrencisinin değer yönelimlerinin sosyo-demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri Portre Değerler Anketi (PDA) ile toplanmıştır. Veri setinin normal dağılım sergileyip sergilemediğini belirlemek amacıyla Q-Q plot grafikleri incelenmiş ve normallikten aşırı bir sapmanın olmadığı görülmüştür. Veri analizinde aritmetik ortalama, bağımsız örneklemler için t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin en fazla önem atfettiği değerlerin özyönelim, yardımseverlik ve evrensellik olduğu; en az önem verilen değer yöneliminin ise uyma olduğu görülmüştür. Cinsiyete göre, kız öğrencilerin özyönelim, evrensellik, yardımseverlik, uyma ve güvenlik ortalamalarının erkek öğrencilerden yüksek olduğu ve başarı değer yöneliminin cinsiyete göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Okul türüne göre incelendiğinde, bütün alt boyutlar arasında anlamlı farklılık olduğu, Anadolu lisesi öğrencilerinin bütün değer yönelimlerine Meslek lisesi öğrencilerinden daha fazla önem verdikleri görülmüştür. Araştırmada, öğrencilerin mutluluk algısına ve psikolojik sorun yaşama durumuna göre değer yönelimlerinin farklılaştığı görülmüştür. Öğrencilerin değer yönelimlerinin ekonomik durum algısına göre farklılık gösterdiği, genel olarak ekonomik durumunu yüksek olarak tanımlayan öğrencilerin bütün değer boyutlarında en yüksek ortalamaya sahip oldukları görülmüştür. Elde edilen sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışılarak öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: