Abstract:

Devletlerin kendi güvenlik stratejileri bakımındangüvenilir haber alma kaynakları diplomatik mekanizmalarıdır. Osmanlı Devleti; düzenli güvenlik mekanizmalarını ancak XVIII. Yüzyılın sonlarında kurmaya başlamıştır. İkamet elçilikleri olarak adlandırılan ilk daimi elçilikler III. Selim tarafından kurulmuş ve bazı yetersizlikler ve eksikliklerle birlikte dışarıdan haber alma işlevini görmeye başlamıştır. Bu diplomatik mekanizmanın kurulmasına kadar dışarıdan haber alma işleri çeşitli başka kaynaklardan sağlanmakta idi. Divan-ı Hümayun Tercümanları, bir defalık görevlendirilen fevkalade elçiler, Eflak ve Boğdan Voyvodaları bu kaynakların başlıcaları idi. Batılı ülkelerle komşu olan Eflak ve Boğdan voyvodaları; batı başkentlerindeki adamları aracılığıyla aldıkları haberleri uzun raporlar halinde Babıali’ye gönderirlerdi. “Havadis Kâğıdı” olarak adlandırılan bu raporlar hem haber alma işini görür hem de politikalar geliştirmeye yarardı. Çalışmamız İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivinde (BOA) yüzlerle ifade edilen miktarda bulunan bu belgeleri ele almaktadır. Böylelikle Eflak ve Boğdan voyvodalarının bu çok fazla bilinmeyen ancak devlet için hayati derecede önemli işlevi ortaya konulacaktır.

Keywords: