Abstract:

Tarihi konut alanları çeşitli müdahale biçimleriyle seyirlik mekânlar olarak turistlerin ve ziyaretçilerin tüketimine sunulmaktadır. Bu süreçte kamu kaynakları kentlilerin gereksinimi olan kentsel hizmetlerin ve donatı alanlarının sağlanması yerine kent merkezinin turizm için bir çekim alanı olarak düzenlenmesi gibi uygulamalara seferber edilmeye başlanmıştır. Bu durum kentsel arazi ve gayrimenkul fiyatlarının artışına zemin hazırlayarak yerin sakinlerinin yerinden edilme süreçleri ile karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle bu çalışma yerel yönetimler tarafından turizm pazarına sunulması düşünülen tarihi mahallelerin sakinlerinin turizm odaklı müdahalelerin etkilerini algılayışlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla Amasya ilinin merkezinde Osmanlı sivil mimarisinin tüm özelliklerini taşıyan Sofular Mahallesi sakinleri ile anket çalışması yapılmıştır. Mahalle sakinlerinin turizm odaklı müdahaleleri nasıl algıladıklarını ortaya koymak amacıyla elde edilen verilere temel bileşenler analizi ve mahallelinin turizm algısında etkili olan faktörlerin katılımcının hangi özelliklerine göre farklılaştığını ortaya koymak içinde One-Way Anova analizini kullanmıştır. Elde edilen bulgular mahalle sakinlerinin mahalle kimliğinin ve özgünlüğünün bozulacağı; mahallelinin yaşam tarzlarının, komşuluk ilişkilerinin ve tüketim davranışlarının değişeceği; mahallede kiraların ve gayrimenkul fiyatlarının birdenbire artmasıyla mahallelinin dezavantajlı duruma düşerek yerinden edilme (soylulaştırma süreci) ile karşı karşıya kalacakları endişesiyle turizm odaklı müdahaleler ile turizm gelişmesini endişe ile karşıladıklarını ortaya koymaktadır. TBA analizine göre mahalle sakinlerinin turizme verdiği desteği belirleyen üç faktör tespit edilmiştir.  Bunlar sosyal çevre, ekonomik çevre ve kültürel çevre faktörleridir. Turizme karşı davranış ve tutumları etkileyenönemli faktörün sosyal çevre faktörü olduğu tespit edilmiştir. 

Keywords: