Abstract:

Bu araştırma 1990 sonrası Türk sinemasında yer alan dış göç filmlerindeki temsillerde toplumsal cinsiyetin nasıl yansıtıldığını incelemektedir. Araştırmanın amacı, dış göçün kimlikler üzerinde oluşturduğu değişim ve dönüşümleri toplumsal cinsiyet bakış açısıyla ele almaktır. Bu çerçevede araştırmada, göç olgusu toplumsal cinsiyeti dönüştürmekte midir veya nasıl dönüştürmektedir sorusunun cevabı açıklanmaya çalışılmıştır. Göç olgusuyla yaşanan ulusal kimlikteki kırılmalar, kültürel dönüşümler ve kimlik sorunları ekseninde toplumsal cinsiyette meydana gelen değişimler seçilmiş olan dış göç filmlerindeki ana karakterlerin söylemlerine bakılarak çözümlenmiştir. Bu kapsamda her biri Türkiye’den yurtdışına göç etmiş yönetmenlerin göç olgusunu ele aldıkları filmlerden 1990’lı yıllara ait iki film (Sarı Mersedes, T.Okan,1992) (Hamam, F.Özpetek,1997), 2000’li yıllara ait iki film (Duvara Karşı, F.Akın,2004) (Yaşamın Kıyısında, F.Akın,2007) ve 2010’lu yıllara ait iki film (Almanya’ya Hoşgeldiniz, Y.Şamdereli,2011) (Kuma, U.Dağ,2012) filmleri göç temsillerinde melezleşmiş bir kimlik imgelemi bulunduğu, bunun toplumsal cinsiyet rol ve temsillerine yansıdığı ve de bunların filmin anlatı yapısı içerisinde söylemlere yedirildiği varsayımından hareketle söylem analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma filmlerde yer alan temel karakterlerin söylemlerinden yola çıkarak, göçle birlikte gelişen kültürel kimlikteki dönüşümlerin toplumsal cinsiyet yapısındaki dönüşümlerle paralel olup olmadığını, kültürel kimliğin toplumsal cinsiyet yapısı ile paralelliği bulunduğu varsayımıyla ele alınmıştır. Araştırmada, dış göç filmlerinde yer alan toplumsal cinsiyete dair söylemleri çözümlerken kültürel çalışmalar alanından Nira Yuval Davis, Stuart Hall, Ian Chambers, Immanuel Wallerstein ile George Simmel’in kuramsal yaklaşımlarından yararlanılmıştır.

Keywords: