Abstract:

Varoluşçuluk yirminci yüzyılın ortasında Fransa’da başlayarak birçok ülkede popüler olmuş bir felsefe akımıdır. Başta J.P.Sartre olmak üzere Albert Camus, Franz Kafka, Simone de Beauvoir vd. gibi ateist varoluşçu yazarların başını çektiği varoluşçuluğun Türk edebiyatında da popüler olduğu ve Demir Özlü, Ferit Edgü, Leyla Erbil, Tezer Özlü gibi yazarlar tarafından temsil edildiği ortaya konuldu. Bu yazarların eserleri hakkında genel bilgiler verilerek Türk edebiyatında varoluşçuluk tanıtıldı. Yeni roman tekniğiyle klasik roman anlayışının üstüne çıkan bu akımın, Türk edebiyatında modenizmle beraber içiçe olduğu üzerinde durularak felsefî temeli sorgulandı. Türkiye’de felsefe üretiminin yoksunluğu ve felsefî akımların genel olarak edebiyatçılar/sanatçılar ile yapıldığı çıkarımına varıldı. Araştırma öncesinde Tezer Özlü’yle ilgili kaynak taraması yapılarak çok farklı açılardan değerlendirme yapma imkânı bulunuldu. İnceleme, ‘varoluşçuluk nedir?’, ‘Türk edebiyatında varoluşçuluğun etkileri nedir, önemli temsilcileri kimdir?’, ‘Varoluşçu söylem’ ve ‘Tezer Özlü’nün Çocukluğun Soğuk Geceleri romanında varoluşçu söylem’ gibi alt başlıklara ayrılarak çözümlemeye derinlik kazandırıldı.  Bu çözümlemelerde göze çarpan unsurlar değerlendirilerek Tezer Özlü’nün eserleri üzerinde Albert Camus ve Cesare Pavese etkisi olduğu sonucuna varıldı. Özellikle ölümle ilgili metinlerde Pavese’nin eserlerindeki kişilere benzerlik dikkatten kaçmadı. Albert Camus’un Tersi ve Yüzü eserinden de büyük ölçüde etkilenildiği tespit edildi. Romandan yapılan alıntılarla varoluşçu söylem çerçevesinde metin okumaları sonucunda Özlü’nün Çocukluğun Soğuk Geceleri romanında varoluşçu söylemin etkisi olduğu gözlemlendi.

Keywords: