Özet:

19.Yüzyıl dünyasında ivmelenen milliyetçilik hareketleri, dönemin siyasi, sosyal, kültürel, hukuki meselelerinde olduğu gibi ekonomik problemlere de ilgisiz kalmamış ve yüzyılın hegemonik liberal iktisadi anlayışı ve bu anlayışın karşısında konumlanan sosyalist zihniyet arasında bir üçüncü yol arayışları ile iştigal etmiştir. 20.yüzyılın ekonomi politiğini şekillendirecek tartışmaların zeminini oluşturacak bu arayışlar milliyetçi aydınların iktisadi felsefesini teşkil ederken, “milli iktisat” ve “milli burjuvazi” gibi kavramlar muhtelif cenahların milliyetçi aydınlarının ideali konumuna gelmiştir. Bu minvalde, 19.yüzyıl ile birlikte global ekonomik sisteme eklemlenen ve liberal ekonominin tesirleriyle hem yabancılara karşı hem de içeride bulunan gayri-müslim burjuvaziye karşı oldukça güçsüz kalan Türkler böylece modern milliyetçilik hareketlerini besleyen bir burjuvaziden de mahrum kalmışlardır. Nitekim Türkçülük hareketinin önemi öncülerinden birisi olan Yusuf Akçura da bu hususa parmak basarak, yazın hayatının önemli bir kısmını söz konusu meseleye ayırmıştır. Akçura, Osmanlı Devleti’nin ekonomik açıdan geride kalmasının sebeplerinin sadece askeri/politik gelişmelerle alakalı olmadığını, bunun iktisadi, toplumsal ve fikri sorunlar çerçevesinde de ele alınması gerektiğini yazılarında işlemiştir. Bununla birlikte Akçura’ya göre devletin temel direğini teşkil eden ve azınlıklara göre gelişmişlik düzeyinde geride kalan Türklerin iktisadi sorunlarına işaret eden Akçura, sorunun temelinde “millet olgusu” ve “milli burjuva” mevhumlarının önemine dikkat çekmiştir. Akçura üzerinden yapılan bu inceleme Akçura’nın iktisadi konulardaki bakış açısını ortaya yansıtmaya çalışırken, Osmanlı kökenli Türk milliyetçisi aydınlar ile Rusya kökenli aydınlar arasında kategorize edilebilecek mantalite ayrımlarına da ışık tutmaya gayret gösterecektir. Anahtar sözcükler: Yusuf Akçura, Milli Burjuvazi, Türkçülük, Milli İktisat Abstract: The accelerated nationalist movements in the 19th century have not been indifferent to economic problems as they were in the political, social, cultural, legal affairs of the time, and engaged in a search for a third way between the hegemonic liberal economic understanding and the socialist mentality that stands in the face of this understanding. While these quests, which will form the basis of the discussions that will shape the economic policy of the 20th century, constitute the economic philosophy of nationalist intellectuals, such concepts as “national economy” and “national bourgeoisie” have become the ideal of nationalist intellectuals of various areas. In this way, the Turks, who have been attached to the global economic system along with the 19th century and which have been very weak against the non-Muslim bourgeoisie, both under the influence of the liberal economy and against the foreigners, have also been deprived of a bourgeoisie that nurtures modern nationalist movements. Akçura wrote in his essays that the reasons behind the economic decline of the Ottoman Empire were not only related to military / political developments, but also to be dealt with within the framework of structural economic, social and intellectual problems. Furthermore, Akçura pointed out the importance of the “nation phenomenon” and “national bourgeois status” for the origins of the economic problems. As a matter of fact, Yusuf Akçura, who is one of the pioneers of the Turkism movement, has fingered on this point and has divided a considerable part of his summer life into such matters. This study on Akçura will try to shed light on the mentalities that can be categorized between Ottoman Turkish nationalist intellectuals and Russian intellectuals while trying to reflect Akçura’s point of view on economic issues. Keywords: Yusuf Akçura, Turkism, National Bourgeoisie, National Economy

Anahtar Kelimeler: