Abstract:

Devlet ile birey arasında kurulan ilişkinin en önemli bağlarından biri, şüphesiz vergidir. Kurulan bu ilişkinin sağlıklı bir şekilde yürümesi, her şeyden önce bireylerin ödedikleri vergide kendilerine adil davranıldığını hissetmelerine bağlıdır. Vergi yükünün bireyler arasında dengeli ve eşit bir biçimde dağıtılması anlamına gelen vergi adaletinin sağlanması, maliye politikasının başlıca amaçları arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Uygulamada teknik ve teorik açıdan vergi adaletini gerçekleştirmeye yönelik geliştirilen çalışmaların temel dayanağını ?ödeme gücü ilkesi?, ?vergide genellik ve eşitlik ilkesi? oluşturmaktadır. Bu bağlamda; vergilemede artan oranlı tarife, en az geçim indirimi ve ayırma kuramı gibi mekanizmalardan yararlanılmaktadır. Bu mekanizmalar en iyi sübjektif karakterli bir vergi olan gelir vergilerinde uygulama imkânı bulmaktadır. Bu nedenle, ülkelerin vergi sistemlerinde yer alan gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içindeki konumu ve durumu bu mekanizmaların ne denli etkin kullanılıp/kullanılmadığı veya vergide adaletin sağlanıp/sağlanamadığı hususunda bilgi edinilmesini sağlamaktadır.

Keywords: