Özet:

Hayvanlar doğal şartlarda anatomik ve metabolik yapılarına uygun yiyecekleri tercih eder ve besin ihtiyaçlarını o maddelerden karşılarlar. Hayvancılığın endüstriyel yöntemlerle gerçekleştirildiği günümüzde et, yağ, kemik, tüy ve kan gibi mezbaha atıklarından elde edilen hayvansal proteinler, yemin diğer unsurları ile birlikte otçul hayvanlara da verilmektedir. Bu şekilde beslenen hayvanların bir kısmının, geviş getirenler, kümes hayvanları ve balık gibi eti insanlar tarafından tüketilen türden olması, konunun fıkhî açıdan değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Söz konusu uygulamanın hayvanın fıtratıyla uyumluluk derecesi, şer‘î hükmün belirlenmesinde merkezi rol oynamaktadır. Besin-fıtrat uyumluluğu testi için öncelikle mezkûr hayvan gruplarının anatomik yapıları ile metabolizmalarının mezbaha atıklarını tüketmeye elverişli olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Ayrıca uygulamanın hayvan ve insan sağlığı açısından araştırılması ve hayvanı temiz şeylerle beslemenin gerekliliği bağlamında irdelenmesi önem arz etmektedir. Bu amaç ve çerçeve dâhilinde yapılan bu araştırmada, sözü edilen hususlarla ilgili bilimsel veriler göz önünde bulundurularak İslam’ın helâl kabul ettiği kara ve deniz hayvanlarına, mezbaha atıklarından sağlanan protein takviyesinin şer‘î hükmü tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: