Özet:

Değişen dünya dengeleri içinde Türkiye’nin durumu her an değişmekte ve önemi ise her gün daha çok artmaktadır. Küreselleşmenin getirdiği yeni kaos ortamları ve Ortadoğu’da meydana gelen olaylar, Türkiye’nin başta Ortadoğu olmak üzere, Kafkaslar, Orta Asya ve Avrupa ile olan ilişkilerini yeniden gözden geçirme gerekliliği ortaya çıkarmıştır. 18. yüzyılda ortaya çıkan Milliyetçilik akımıyla beraber kendi kendini yönetme, kendi kimliği ve kültürüyle var olma duygusu milletleri sarmaya başlamıştır. Milletler kimliklerini ortaya koyarken köklü bir tarihleri olduğunu öne çıkarmayı gereklilik olarak görmüşlerdir. Bu anlamda Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayan Ermeniler, Batılı güçlerin ve Rusya’nın kışkırtmasıyla beraber, başta Anadolu olmak üzere Osmanlı Devleti sınırları içinde birçok ayaklanma girişiminde bulunmuşlardır. Ancak Ermenilerin Anadolu’da ve özellikle Doğu Anadolu’da binlerce yıldır var olduklarına dayanan tarih tezleri de içten içe işlenmeye başlamış ve günümüze kadar gelmiştir. Bu maksatla Ermeni tarihçiler de, Doğu Anadolu Bölgesi’nde kendilerine bir kök arama sevdasına katılmışlardır. Bu nedenle M.Ö. Anadolu’da yaşayan devletlerden Hayaşalılar ve Urartularla bağlar kurmaya çalışmışlar ve bunda da kısmen başarılı olmuşlardır. Dünya kamuoyunu bu konuda ikna etme başarısını göstermişlerdir. Ancak, kendilerine tarihi bir geçmiş aramak yerine bu coğrafyadaki zengin arkeolojik ve kültürel mirası bilimsel bir perspektifle inceleselerdi boş heveslere kapılmamış olurlardı. Bu yüzden Doğu Anadolu’nun Urartu, Pers, Hitit, Roma, Bizans ve Gürcü, Ermeni, Arap ve Türk kaynakları özellikle M.Ö.’ki asırlara ait kayıtlar ve tarihi belgeler, mesele hakkında çok önemli bilgiler sunmaktadırlar.

Anahtar Kelimeler: