Özet:

Modern dönemin önemli din bilimcilerinden birisi olarak kabul edilen Ninian Smart’ın Din Fenomenolojisi’nin parametrelerini ortaya koymak tezin temel amacıdır. Bu bağlamda özellikle Smart’ın eserlerine müracat edilerek Din Fenomenolojisi anlayışı ortaya konulmaya gayret edilmiştir. Tez giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında konunun önemi, amacı, sınırları, kullanılan metot ve kaynaklar ele alınmışıtr. Birinci bölümde; genel anlamda Din Fenomenolojisi’nin ortaya çıkışı ve temel özellikleri, belli başlı din fenomenologlarının ortaya koyduğu temel kavramlar ve Din Fenomenolojisi’nin bilimsel konumu ile ona yönelik temel eleştirilere yer verilmiştir. İkinci bölümde; Smart’ın hayatı, ilmi kişiliği ve eserleri ele alındıktan sonra fenomenolojiyi nasıl uyguladığı üzerinde durulmuştur. Bu doğrultuda onun dini/dinleri fenomenolojik olarak tanımlama ve inceleme yaklaşımı olan yedi boyutlu din modeli ve bu modele dayanarak din/dinlerle ilgili yaptığı fenomenolojik incelemeler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bölüm sonunda özellikle yedi boyutlu din modeline yönelik değerlendirmelere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; Smart’ın Din Fenomenolojisi yöntemi ve din fenomenologlarına yönelik eleştirileri üzerinde durulmuştur. Smart’a göre din fenomenolojisinin anlamı ve görevi ele alındıktan sonra fenomenolojik anlayışının başlıca özellikleri ve Din Fenomenolojisi’nde kullandığı kavramlar ve yöntemler incelenmiştir. Ayrıca Gerardus van der Leeuw, Rudolf Otto, Joachim Wach, Mircea Eliade ve Wilfred Cantwell Smith gibi din fenomenologlarına yönelik temel eleştirileri ele alınmıştır. Bölüm sonunda ise Smart’ın fenomenolojik anlayışına yönelik değerlendirmelere yer verilmiştir. Sonuç bölümünde; ortaya konulan temel varsayımlar çerçevesinde Smart’ın Din Fenomenolojisi anlayışının genel anlamda Dinler Tarihi ve Din Fenomenolojisi alanına katkıları ve önemi deskriptif bir şekilde belirtilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: