Abstract:

Bir metnin içeriğiniiyi biçimde özetleyen cümleye ‘başlık’ denilmektedir. Başlık metinde ilk dikkati çeken ve okunan yer olmaktadır. Metinde işlenen konu hakkında ipucu vermekte ve metni okumaya davet etmektedir. Okuyucunun metni okuma ve anlamasına yardım etmekte, bu süreçte zihnini yönlendirmektedir. Araştırmalar başlığının çok önemli olduğunu, iyi seçilmiş başlıkların okuyucuyu etkilediğini ve metni sonuna kadar okumasını sağladığını göstermektedir. Genellikle başlık denilince ilk akla gelen sayfanınüst ortasına yazılan ana başlık olmaktadır. Ancak metinlerde ana başlığın dışında bölüm başlığı, yan başlık, paragraf başlığı, işlevlerine göre bilgilendirici, sorgulayıcı ve uyarıcı başlıklar da kullanılmaktadır. Bunlar okuyucunun dikkatini çekme, metne göz atma, seçim yapma, okuma isteği oluşturma, sayfayı yapılandırma, bilgileri düzenleme ve okumaya rehberlik etme gibi işlevleri yerine getirmektedir. Okuyucu başlıklar aracılığıyla metindeki bilgi ile düşünce akışını görmekte ve anlam bütünlüğünü yakalamaktadır. Başlıklar metin türüne göre farklı olmakta, bir düşünce yazısı, bir roman veya şiirin başlığı aynı mantıkla yazılmamaktadır. Başlık yazma konusunda Türkçe derslerinde öğrencilere çeşitli bilgiler verilmektedir. Öğrencilerin başlık yazma becerilerini geliştirmek için çeşitli yaklaşım ve modellerden yararlanılmaktadır. Ülkemizde uygulanan 2004 Türkçe Dersi (1-5.Sınıflar) Öğretim Programında öğrencilerin başlık yazma becerilerinin geliştirilmesine yer verilmiş, çeşitli kazanımlar ve etkinlikler sıralanmıştır. Bu durum uygulamaya yansımış ve öğrencilerin başlık bulma becerilerinde önemli gelişmeler olmuştur. Dileğimiz bu çalışmaların giderek artması, okuma, anlama, düşünme, sorgulama gibi becerileri gelişmiş bireylerin yetiştirilmesidir.

Keywords: