Özet:

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki (BİT) hızlı gelişmeler sayesinde ortaya çıkan teknolojik araçlar ve uygulamalar insanların yaşamlarının değişmez bir parçası haline gelmektedir. Sürekli devam eden teknolojik gelişmelerin aksine, bir toplumun her bireyi aynı derecede bilgi ve iletişim teknolojilerine ulaşamamakta ve kullanamamaktadır. Bu fark sadece bireyler arasında değil, gruplar, bölgeler, ülkeler ve kıtalar arasında da bulunmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinden (BİT) faydalanma konusunda yaşanan eşitsizlikleri tanımlamakta “Sayısal Uçurum” terimi kullanılmaktadır. Küresel sayısal uçurumu ölçmede kullanılmak üzere bu zamana kadar geliştirilen endeksler arasındaçok bilineni Uluslararası Telekom Birliği (UTB) tarafından ülkeler bazında her yıl hazırlanmakta olan BİT Gelişmişlik Endeksi’dir (BGE). Türkiye’deki sayısal uçurumu inceleyen bazı çalışmalar bulunmasına rağmen Türkiye’nin bölgeleri arasındaki sayısal ayrımları ölçmeye yönelik bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada amaç, BİT Gelişmişlik Endeksi’nin Türkiye’nin değişik bölgeleri için hesaplanması ve değerlendirilmesidir. Veri, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu’nun yayınladığı “Yıllık İl İstatistikleri” ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayınladığı “Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması” kullanılarak 2012 yılı için toplanmıştır. Sayısal uçurumu hesaplamada kullanılan BİT Gelişim Endeksi Türkiye’nin 12 istatistiki bölgesi için hesaplanmış ve Türkiye’deki mevcut sayısal uçurum hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Türkiye’nin tüm bölgeleri arasında sayısal farklılıklar bulunduğu, özellikle doğusu ile batısı arasındaki ciddi bir sayısal uçurum farkı olduğu sonucuna varılmıştır. Böylece, özellikle doğu bölgelerinde okuryazarlık oranını yükseltmek için eğitime daha fazla yatırım yapılması ve BİT’in daha uygun fiyatlı sağlanabilmesi bölgeler arasındaki sayısal uçurumun kapatılmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: