Özet:

İnsan, hemen her bilimin, sanatın, felsefenin ya da dinin ortak paydalarındandır. Çünkü insan, düşüncesiyle, bilgisiyle, tasarımcılığıyla ve inancıyla bu alanların hepsinde aktif olarak yer almaktadır. Dahası sosyal, kültürel, siyasal veya ekonomik yaşamın tamamı aslında bir insan yaratısıdır. Bu muazzam yaratıcılığın ilhamıyla insan, kendine birtakım öncelikler tanımıştır. Söz konusu ayrıcalıkların başında insan hakları da bulunmaktadır. İnsan hakları, temelde, insanın kendini özel, önemli ve korunaklı kılmasını vurgulamaktadır. Bunlar geniş ve yoruma değer konulardır. Alanınçekişmeli taraflarından biri ise bu konudaki ideallerle realitenin çarpışıyor olmasıdır. Daha açık bir söyleyişle insan haklarının görecesorunlu kısmı, kâğıt üzerindeki hali ile toplumsal ve siyasal yaşamda deneyimlenenlerin başkalığıdır. Bu ikilem insan haklarının geçerliliğini tartışmaya açmaktadır. Çünkü insan şayet haklarını yaşayabildiği ölçüde insansa; hakları tam olarak gerçekleşemediğinde onun insani ve sosyal varlığına da savaş açılmış olmaktadır. En az bunun kadar çarpıcı olan bir başka nokta, insana bunu yine kendinin yaptığıdır. İnsan, haklarını bir kalkan olarak aslında yine ya kendine ya da kendi var ettiği toplum ve devlet gibi yapılara karşı kullanmaktadır. Bütün bunlara göre insan hakları, öteden beri olduğu bugün de kritik ve vazgeçilmez sorunsalların başında bulunmaktadır. Dolayısıyla bu makale, ilanının 70. yıl dönümünde insan haklarını yeniden düşünmeye davet eden bir derleme olarak kaleme alınmıştır. 

Anahtar Kelimeler: